کاشان فردا ـ خواجه ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی، با اثر ماندگار و تاثیرگذار «تاریخ بیهقی» خود توانستهاست بابی از دانش و آگاهی و تحقیق و تتبع ادبی و تاریخی را به روی دوستداران زبان فارسی و فرهنگ و تاریخ ایرانی بگشاید.
هرچند از این کتاب ۳۰ جلدی، فقط یکپنجم آن بهدست ما رسیدهاست، اما همین بخشهای باقیمانده هم البته گویای فضل و دانش نویسنده و کوشش خستگیناپذیر او در شاگردیکردن دبیری دانشمند چون «بونصر مشکان» است.
بیهقی را میتوان مثل اعلای زیرکی و مهارت در تعاملهای سیاسی و درباری دانست که برگ برنده او فضل و دانش و درایت و ادبدانی اوست.
انصاف او در معرفی سرسختترین دشمنش یعنی «بوسهل زوزنی» خود را نشان میدهد که با همه بدکردنهای او، باز بیهقی بر فضل و دانش و سابقه خانوادگی دشمنش چشم نمیپوشد، چیزی که برخی از ما در باب دوستان خویش هم کمتر رعایت میکنیم.
بیهقی البته تشریفات و مراتب درباری را خوش میداشتهاست، اما این به معنی خود را به قدرت حاکم فروختن، نیست که اگر چنین هم میبود، میراث مکتوب او توجیهکننده خوبی بهشمار میرفت، هرچند که خوشبختانه همین کارکرد فرهنگی او، از آغشتگی به سیاست و قدرت برکنارش داشته است.
تاریخ بیهقی کتابی است که سطرهای سپید بین نوشتههایش مطالب بیشتری به خواننده میدهد و این نکته در شان کمتر کتابی رواست.
ابوالفضل بیهقی شخصیت محترم و ستوده فرهنگو تاریخ و ادب فارسی و ایران است و گرامیداشت او ، پاسداشت فرهنگ ایرانی در دورهای است که سیاستزدگی بیش از پیش ما را نیازمند کتاب تاریخ او ساخته است.
عبدالرضا مدرسزاده ـ کانال پژواک روشنگری
از این نویسنده:
+ دبیرسیاقی؛ مردی به سیاق دبیران