کشکی

امثال و حکم کاشان فرداکاشان فردا ـ خوش‌خطی و خوش‌سجعی مُهر، حیثیت اجتماعی و جنبه‌ی ادبی صاحب مهر را آشکار می‌کرد. بنابراین طبقه‌ی اعیان سعی می‌کردند که مُهر آن‌ها خوش‌خط و خوش‌سجع باشد.

برخی اسم پدر خود را هم در مهر ذکر می‌کردند. بعضی هم پاره‌ای آیات قرآن را که با اسم آن‌ها مناسبت داشت مانند «اسمه‌احمد» یا «انی‌عبدالله» یا «انه من سلیمان» سجع مهر خود قرار‌ می‌دادند.

بیشتر بخوانیم:
+ طی‌الارض برای مرگ
+ بیضه در کلاه شکستن

پادشاهان و ولی‌عهدان، تاج‌مانندی هم در بالای مُهر قرارداده و در آن «الملک‌لله» و در اصل مهر شعری که حاکی از اسم شاه بود می‌کندند که نمونه‌های آن‌را خوانندگان عزیز در سلاطین قاجاریه در این کتاب [شرح زندگانی من] دیده‌اند.

سادات در مهر خود حسنی یا حسینی یا طباطبائی یا موسوی یا رضوی یا تقوی که دلالت بر تیره‌های آن داشت، بعد از اسم خود می‌آوردند. طبقات پائین‌تر که در جامعه چندان یا هیچ سر‌شناسی نداشتند، فقط به‌ کندن اسم خود بر روی مهر برنجی اکتفا می‌کردند.

بعضی هم در دهات بودند که اسم خود را بر روی صابون و حتی کشک هم می‌کندند و به‌کار می‌بردند.

مهر کشکی از همه پست‌تر بود. وقتی‌که می‌خواستند از بی‌اهمیتی نامه و سر‌شناس‌نبودن آن ذکری بکنند، می‌گفتند مهرش کشکی است.

امروز این توصیف را به هر چیز غیر معتبری می‌دهند و ریشه‌ی آن‌‌ همان مهر کشکی است.

منبع: شرح زندگانی من ــ عبدالله مستوفی ــ ج ۳

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.