استرس مثبت؛ چگونه با استرس شادتر و سالم‌تر شویم
کاشان فردا – تا به حال در مورد استرس و زیان‌های آن بسیار خوانده‌ایم. این‌که چگونه استرس را از خود دور کنیم، یا از موقعیت‌های استرس‌زا پرهیز کنیم. اما محققان دانشگاه استنفورد معتقدند روبه‌رو شدن با استرس بیشتر به سلامت ما کمک می‌کند.
بر اساس گفته این محققان اگر مردم با مفهوم استرس مواجه شوند، قوی‌تر، باهوش‌تر و شادتر خواهند شد.
استرس همیشه مضر نیست
استرس همیشه مضر نیست و اگر ما باور داشته باشیم که استرس باعث بهبودمان می‌شود، آسان‌تر می‌توانیم با چالش‌ها روبه‌رو شویم. البته نگاه مثبت به استرس به این معنی نیست که انکار کنیم استرس می‌تواند مضر باشد، بلکه به این معنی است که با ایجاد یک طرز تفکر متعادل کمتر احساس ناامیدی و شکست کنیم.
ما در زندگی استرس را انتخاب نمی‌کنیم و واقع‌بینانه نیست که بگوییم می‌توانیم از آن پرهیز کنیم. با در نظر گرفتن این‌که زندگی استرس‌زا است، چه فایده‌ای دارد که بر ترس و واهمه تمرکز کنیم؟
روانشناسان عقیده دارند که توانایی مواجهه با استرس نیازمند تحمل ابهام و عدم قطعیت است. شما باید قادر باشید درک کنید دو چیز به ظاهر متناقض می‌توانند در یک زمان اتفاق بیفتند. درست است که استرس می‌تواند باعث بیماری و افسردگی شود، ولی در همین حال می‌تواند شما را قدرت‌مند کند.
ایجاد باور مثبت برای روبه‌رو شدن با استرس
تحقیقات دانشگاه استنفورد نشان داد که در نظر گرفتن استرس به عنوان بخش مثبتی از زندگی به جای بخش منفی آن، با سلامت، احساسات مثبت و کارایی بیشتر رابطه دارد. این بدان معنا است که نحوه تفکر ما راجع به استرس، نحوه پاسخ دادن بدن ما را متفاوت می‌کند.
بیشتر بخوانیم:
+ چگونه بر اعصاب خود مسلط باشیم
+ این سردرد را در ۱۰ ثانیه مهار کنید
یک پژوهش نشان داده که تلاش برای پرهیز از استرس و تلقی منفی از آن، در بلندمدت منجر به افسردگی، طلاق و عصبانیت می‌شود. از سوی دیگر تلقی مثبت از استرس موجب می‌شود که پاسخ بدن ما به آن، موجب شادی، اعتماد و همدلی‌مان نسبت به دیگران شود. بنابراین هرگاه دچار استرس شدیم به خودمان بگوییم که استرس برای ما خوب است.
وقتی دچار استرس می‌شویم، تپش قلب می‌گیریم، سریع‌تر نفس می‌کشیم و حتی شاید شروع به عرق‌کردن می‌کنیم. طبیعتا ما این تغییرات جسمی را به عنوان تشویش و اضطراب محسوب می‌کنیم یا علائمی که نشان می‌دهد ما خیلی خوب از عهده استرس بر نمی‌آیم.
اما چه می‌شود اگر این علائم را به عنوان نشانه‌هایی در نظر بگیریم حاکی از آن‌که بدن ما نیرو گرفته تا ما را برای رویارویی با این چالش آماده کند. این دقیقا چیزی است که به شرکت‌کننده‌ها در تحقیقی که در دانشگاه هاروارد انجام شد، گفته شده بود.
قبل از این‌که آن‌ها آزمون استرس جمعی را انجام دهند، آموزش دیده بودند که استرس‌شان را به عنوان یک عامل مفید ببینند: «تپش قلب داره آماده‌ات می‌کنه برای اقدام. اشکال نداره اگه سریع‌تر نفس می‌کشی؛ این باعث می‌شه اکسیژن بیشتری به مغزت برسه».
شرکت‌کننده‌هایی که یاد گرفته بودند چه طور به نشانه‌های استرس به عنوان عوامل مفید و کمک‌کننده برای اجرا نگاه کنند، بی‌قراریِ کمتر و اعتماد به‌نفس بیشتری داشتند. و واکنش فیزیکی بدن آن‌ها به استرس تغییر کرد.
فیزیولوژی بدن و استرس
در واکنش معمولی استرس، ضربان قلب ما افزایش پیدا می‌کند، رگ‌ها منقبض می‌شوند و این یکی از دلایلی است که می‌گویند استرس شدید با بیماری‌های قلب و عروق مرتبط است و برای سلامتی اصلا” خوب نیست.
ولی در این تحقیق ثابت شد، وقتی شرکت کننده‌ها دیدشان را نسبت به استرس به طور مثبت تغییر دادند، عروق خونی آن‌ها آرام باقی ماند. قلب‌ِشان همچنان تند می‌تپید، ولی این وضعیت قلبی و عروقی خیلی سالم‌تر بود. در این شرایط اتفاقی که می‌افتد خیلی شبیه لحظاتی است که لذت و شجاعت را تجربه می‌کنیم.
همین تغییر بیولوژیک می‌تواند بین یک حمله قلبی ناشی از استرس در سن ۵۵ و سالم زندگی کردن تا ۹۰ سالگی تفاوت ایجاد کند و علم جدیدِ استرس اثبات کرده، که طرز فکر شما نسبت به استرس اهمیت دارد.
نتایج کاربردی
پژوهش‌گران در طول تحقیقات دریافتند که مفیدترین طرز تفکر درباره‌ی استرس نگاه مثبت به آن است. بر این اساس سه دیدگاه کارآمد درباره استرس وجود دارد:
+ واکنش بدن‌مان را به استرس مفید تلقی کنیم نه مضر و ناتوان‌کننده؛ برای مثال از استرس به عنوان انرژی استفاده کنیم.
+ خود را قادر به مدیریت شرایط استرس‌زا و حتی رشدکردن در این شرایط ببینیم. به خودمان تلقین کنیم که بر شرایط مسلط هستیم.
+ استرس را به عنوان چیزی ببینیم که همه مردم با آن مواجه هستند نه چیزی که منحصر به ماست.
+ دانش‌آمروزی درباره‌ی طرز تفکر مربوط به استرس نشان می‌دهد که امکان دیدگاه مثبت به آن وجود دارد حتی اگر عادت کرده باشیم که استرس را امری مضر تلقی کنیم.
برای مثال وقتی که قلب‌‌مان از اضطراب به تپش می‌افتد، فکر کنیم بدن‌مان تلاش می‌کند که به ما انرژی لازم را برای مقابله با چالش‌ها بدهد. مهم‌تر این‌که تغییر دیدگاه به ما کمک می‌کند که در مواجه با استرس‌های عادی و یا حتی مزمن موفق باشیم.
+ در اوقاتی که به استرس واکنش نشان می‌دهیم، مغز خود را برای به خاطر آوردن و یاد گرفتن تجربه جدید بازسازی می‌کند. استرس نقشی در ذهن ما می‌گذارد که ما را آماده می‌کند تا در زمان بعدی با آن روبه‌رو شویم.
روانشناسان در روند یادگیری به شرایط سخت، واکسیناسیون استرس می‌گویند. گذراندن این تجربه‌ها ذهن و بدن ما را در برابر استرس واکسینه می‌کند.
به همین دلیل است که قراردادن افراد در استرس یک تمرین کلیدی برای فضانوردان ناسا، ورزش‌کاران حرفه‌ای و کسانی است که موفقیت آن‌ها تحت استرس زیادی قرار داشته است. بنابراین به استرس به عنوان یک تمرین برای قوی‌تر شدن نگاه کنیم.
البته مسلم است که استرس‌های قوی و مداومی که زندگی‌‌مان را مختل می‌کند باید درمان شوند ولی از اصلِ استرس و حتی استرس‌های گاه و بی‌گاه نترسیم و آن را با تغییر نوع نگاه، به ویژگی مثبت تبدیل کنیم. این کار راحتی نیست ولی شدنی است؛ تمرین کنیم.
منبع: سواد زندگی
