داستان بیمارستان دکتر مسیح دانشوری
کاشان فردا – نام بیمارستان مسیح دانشوری را بیشتر از هر بیمارستان دیگری می‌خوانیم. بیمارستان جنرال بستری بیماران حاد مبتلا به ویروس کرونا. بیمارستانی که این روزها پزشکانی دارد که برای نجات بیماران با جان خودشان معامله می‌کنند.
داستان بیمارستان مسیح_دانشوری از کجا شروع شد؟
مظفرالدين شاه از بدو تولد با کودکی رنجور و بیمار و ضعیف بود. زمانی که در ۹ سالگی به عنوان بزرگ‌ترین پسر شاه از مادری با تبار قاجار به منصب ولیعهدی انتخاب شد، ناصرالدین‌شاه گمان نداشت این پسر همیشه خدا در بستر بیماری افتاده به شاهی برسد.
مظفرالدین‌شاه با همان حال ضعیف به تبریز محل حضور ولیعهد رفت و در این شهر حالش بدتر شد. پزشکان در آن زمان تشخیص بیماری ریویی احتمالا سل را برای او دادند و توصیه کردند که در جایی خوش آب و هوا بماند.
پس از بررسي نقاط مختلف تهران، قريه دارآباد براي اسكان مظفرالدين شاه انتخاب شد. «علي‌اصغر خان اتابك اعظم» در سال ۱۳۱۹ ه-ق مطابق با ۱۲۷۳ شمسي باغ بزرگي را در روستای دارآباد به مساحت۲۶۰ هزار متر مربع خريداري كرد.
به دستور «حكيم‌الملك»، عمارتی در آن بنا شد و به كاخ شاه آباد معروف شد تا شاه بیشتر زمان حکومتش را در این کاخ و کاخ تابستانی صاحبقرانیه بگذارند. اما مظفرالدین‌شاه به استناد پزشکی‌اش از بیماری سل فوت نکرد و در اثر بیماری موروثی کلیوی خانواده قاجار درگذشت.
پس از فوت مظفرالدين شاه، کاخ شاه‌آباد داراباد برای بیماران مسلول در اختیار حفظ‌الصحه عمومی قرار گرفت و به آسايشگاهي براي بيماران مسلول تبديل شد. اما این تغییر کاربری در پس وقایع سیاسی چون به توپ بستن مجلس، فتح تهران، جنگ جهانی اول و کودتای ۱۲۹۹ بدون استفاده ماند.
در سال ۱۳۱۰ یک پزشک نیشابوری صل به اسم دکتر مسیح دانشوری تصمیم به تغییر کاربری آسایشگاه شاه‌آباد گرفت. مسیح دانشوری، نخستین پزشک ایرانی بود که تخصص‌اش را در بیماری‌های ریه و تنفسی گرفت. دکتر دانشوری در سال ۱۲۷۸ در کاشمر متولد شد. پدرش «سيدعلي دانشوري» از اهالی نیشابور بود و پزشکی معروف و حاذق در منطقه خراسان بود که «حافظ‌الصحه مجدالحكماء» مشهور بود.
پدربزرگ دکتر مسيح دانشوري «سيد اسماعيل محض‌اله» از علمای معروف نیشابور بود. دکتر مسیح تحصیلات ابتدایی را در کاشمر و بعد در مشهد ادامه داد و برای تکمیل تحصیلاتش به مدرسه سن‌لویی تهران آمد. از آن‌جایی که به خاطر همراهی با پدرش به پزشکی علاقه‌مند بود، در سال ۱۳۰۲ برای ادامه تحصیل در این رشته به فرانسه رفت و در نهایت با تخصص بیماری‌های ریوی و سل به ایران بازگشت. در آن زمان سل یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ایران بخصوص در مناطق محروم بود.
او در سال ۱۳۱۰ شمسي مدرسه پرستاري ویژه‌ای را در محل کاخ مظفری شاه‌آباد راه‌اندازی کرد. اما ایده اصلی او ساخت بیمارستانی برای کمک به ریشه‌کنی بیماری سل و بیماری‌های ریوی در ایران بود. دکتر دانشوری از بسیاری از نهادها و سازمان‌های دولتی چون وزارت بهداري و اشخاص خیر مانند فخرالدوله امینی دختر مظفرالدین‌شاه دعوت کرد که ساختمان‌های این بیمارستان را تکمیل کنند.
یکی از این ساختمان‌های قدیمی همان ساختمانی است که توسط دختر مظفرالدین‌شاه ساخته شد و به ساختمان «فخرالدوله» مشهور است. همچنين ساختمان بخش‌هاي بيماران مسلول توسط مهندسان آلماني با معماري خاص طراحي و به شكل بال خميده ساخته شد.
این بیمارستان در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۱۶ رسما با عنوان آسایشگاه شاه‌آباد افتتاح شد. دکتر مسیح دانشوری در مراسم بازگشایی آن در نطقی از اهمیت ساخت این بیمارستان گفت. پس از افتتاح آسايشگاه سل شاه آباد، او به معالجه و درمان بيماران مبتلا به سل پرداخت.
از جمله بیمارانی که با تلاش وی از مرگ نجات یافتند شخصی به نام «رزاق منش» بود که از ثروتمندان پایتخت به شمار می‌آمد. پس از بهبود با کمک یکدیگر بیمارستان رزاق‌منش را در تهران احداث کردند.
او در تاسیس چند بیمارستان دیگر همچون بیمارستان ابوعلی و بیمارستان فیروزآبادی نقش محوری داشت. دکتر دانشوری همچنین با صحبت با متخصصین خارج از ایران مانند دكتر صادق قاضي این مرکز را مجهز کرد·
در سال ۱۳۷۷ با ادغام این مرکز با بيمارستان دكتر مسیح دانشوری، «مرکز آموزشي، پژوهشي و درمانی سل و بيماري‌هاي ريوي» را به یاد بینان‌گذار آن بیمارستان دکتر مسيح دانشوري نامیدند.
دکتر دانشوری، پدر خانم سیمین دانشوری (همسر سید حسین نصر و مادر سید ولی نصر) هستند، و هم‌اکنون در آمریکا زندگی می‌کنند…
منبع: توییتر فرزانه ابراهیم‌زاده گزارشگر تاریخ
