کاشان فردا – اعدام نایب‌حسین کاشی.
«نایب‌حسین کاشی» ۱۸ آبان‌ماه ۱۲۹۸ خورشیدی به همراه ۱۸ تن از یارانش در میدان توپخانه تهران اعدام شد.
درباره شخصیت و خصوصیات اخلاقی سران نایبی و اقدامات این گروه مقالات و کتاب‌های گوناگونی نوشته شده است. گروهی که از نوادگان نایب حسین هستند این جماعت را پهلوان، عیار، حامی مردم و حتی مجاهد و انقلابی نامیده و حرکات آنان را یک حرکت و جنبش اجتماعی و سیاسی هم‌طراز قیام جنگل، و رهبران آن را پیرو سردار جنگل و سید جمال اسدآبادی دانسته‌اند.
گروه دیگر «نایب حسین کاشی» و یارانش را اشرار، غارتگر، یاغی، راهزن و طغیان‌گر دانسته‌اند و سران آن را به همین مضامین یاد کرده‌اند.
البته در خاطر مردم عامه کاشان هیچگاه آنان به عنوان مجاهد و ناجی شناخته‌نشده، بلکه با عناوین دیگری شناخته می‌شوند.
نایب‌حسین نه پسر داشته است: محمد، ماشاءالله، علی، حسن، امیر، رضا، اکبر، مهدی و مصطفی که همگی بی‌باک، دلاور و زورمند و از روحیه ایلی برخوردار بودند.
کاشان فردا را در اینستاگرام دنبال کنیم: https://www.instagram.com/kashanefarda.ir
در میان این پسران ماشاءالله‌خان زیرک‌تر، باهوش‌تر، سیّاس‌تر و نسبت به پدر روحیه‌ای لطیف‌تر داشته، و از جهاتی متفاوت با نایب حسین بوده‌است. ولی دو فرزند دیگر او نایب‌علی و اکبرشاه بی‌باک، بی‌رحم و سنگ‌دل بوده‌اند و بیشتر قتل‌هایی که در آن زمان انجام گرفته، توسط این دو تن اتفاق افتاده است. اکبرشاه در طبس و نایب‌علی نیز در اطراف کاشان کشته می‌شوند.
نایبیان القاب پرطمطراقی را برای خود برگزیده و علاقه‌مند به نشر آن بودند. نایب حسین کاشی با عنوان سالار اسلام، ماشاءالله خان با القاب سردار، سردار اسلام و سردار جنگ و حسن‌خان، منصور لشگر و نایب علی، شجاع لشگر و اکبر نیز لقب اکبر شاه را برای خود برگزیده بودند.
از رفتارها و اعمال نوچگان و بعضی از سران نایبی؛ غارتگری و تجاوز به نوامیس مردم است تا جایی که یکی از سران این گروه توسط خود ماشاءالله‌خان اعدام می‌شود.
از روحیات همین ماشاءالله‌خان تعدد زوجات است که ۶۴ زن عقدی و صیغه‌ای داشته و نوادگان آنان توجیه این عمل را پیروی از پیامبر دانسته‌اند.
ملا عبدالرسول مدنی در کتاب اشرار کاشان درباره او نوشته است. «همواره به دسایس، بین اهالی شهر کدورت و خصومت می‌انداخت… عقل متحیر است کسی که نسب عالی نداشته، بی‌سواد باشد، اهل سواد اعظم هم نباشد و تریاکی به نحوی که آنی از کشیدن وافور فتوری نجسته، با این ذکاوت و زیرکی و جلادت و تزویر و چابکی و چالاکی و استعداد باشد.»
بعضی از فرزندان نایب حسین که دارای سواد بودند، از روحیه ملاطفت بیشتری برخوردار و در چپاول‌گری و غارت و قتل شرکت نداشتند.
نایب حسین کاشای سرانجام پس از ۱۰ سال شرارت و ناامنی در منطقه_ از خور و طبس تا نراق_ توسط رضا شاه دستگیر و پس از محاکمه به اعدام محکوم و حکم اعدام او در ۱۸آبان ۱۲۹۸ به اجرا درآمد.
کتاب‌های نایبیان کاشان، حماسه نایبی، حماسه نایبیان، تاریخ اشرار کاشان، فتحنامه نایبی و … در مورد این خانواده در کتاب‌خانه تخصصی کاشان‌پژوهی کاشان موجود است.
علی‌اصغر شاطری – کانال کاشان‌شناس با اندکی تغییر
از این نویسنده:
+ مقبل اصفهانی یا کاشانی؟
