کاشان فردا – از انتهای روستای سار که یک روستای کوهستانی در ۴۰ کیلومتری کاشان است، با حدود ۳ ساعت پیادهروی وارد یک محدوده جنگلی میشویم که در درهای طولانی بین دو کوه و با جذابیت خاصی قرارگرفته است و انتهای این دره به مشکات میرسد و به جنگل حمزه معروف و مورد توجه طبیعتگردان و کوهنوردان است.
در ابتدای ورود به جنگل با درختان دستکاشت انار و مو و گردو و انجیر و سماق و…روبهرو میشویم که در مالکیت مردم سار است و هرچه بهطرف داخل جنگل حرکت میکنیم، از تراکم درختهای دستکاشت کاسته میشود، و پوشش گیاهی طبیعی منطقه مانند بید و تکدرختان چنار و گز و …ظاهر میشوند. (به نظر میرسد که بوتههای گز بومی منطقه نیست و پس از بذرپاشی در بیابانهای اطراف توسط باد و حیوانات به این مکان آمده است)
ازنظر پوشش جانوری هم در طول مسیر من عقاب و بز کوهی و روباه و کبک و قورباغه را مشاهده کردم.
از چشمهی سار با حدود ۲ ساعت پیادهروی میتوان مسیر این جنگل را پیمود البته درختان خشکشده در طول جنگل بازدارنده است و جاریشدن سیل در سال ۱۳۸۸ موجب ایجاد خساراتی به این جنگل گردیده است.
در میان جنگل و در سمت راست خود روستای «کِه» (قِه) را داریم که میتوان از داخل جنگل با حدود ۳ ساعت پیادهروی سنگین از مسیر شمالی روستا که کوهستانی و با شیب تند است وارد این روستا شد.
بعد از ۲ ساعت پیادهروی در داخل جنگل به انتهای آن میرسیم و اگر حدود ۵ ساعت دیگر پیادهروی داشته باشیم، شهر مشکات (مشکان) نمایان میشود.
در انتهای این جنگل یک حوضچه کوچک و یک حوضچه بزرگ که هر دو بسیار زیبا، جذاب و پر آب هستند مشاهده میشود که ادامه مسیر از این قسمت را غیرممکن میکند و مجبور هستید برای رسیدن به درهای که شما را به مشکات میرساند، از دامنه سمت راست که شیب تندی هم دارد بهسختی بالا رفته و وارد دره شوید. از این مسیر به بعد پوشش گیاهی ضعیف گشته و بوتههای بادامکوهی ظاهر میشوند.
در طول مسیر آبشارهای زیبا و ۲ آبخوان نیز وجود دارد. (آبخوانداری مجموعهای از عملیات مکانیکی است که با مهار و نفوذ سیلاب بر روی عرصههای آبخوان موجب احیاء کمی و کیفی منابع آبوخاک، تقلیل و حتی حذف خسارتهای مستقیم و غیرمستقیم و در نتیجه بهینهسازی محیطزیست میشود)
دیوارههای سنگی بلند در اطراف و رودخانه زیبای کف دره همراه با آبشارهای جذاب و حوضچههای پر آب مشابهت ضعیفی از این منطقه با تنگه واشی شمال و کال جنی (دره جنی) طبس را نشان میدهد.
من سال گذشته یک گزارش کوهنوردی ۹ ساعته از مشکات به روستای قه و عبور از جنگل نوشته بودم و نام جنگل را طبق معمول حمزه ذکر کردم که آقای عمارتی از پیشکسوتان کوهنوردی منطقه تذکر دادند که حمزه غلط است و همزر درست است و همین عاملی شد که کلمه را ریشهیابی کنم با تعدادی از اهالی محل صحبت کردم و آنها هم با کلمه همزر آشنا بودند اما جواب دقیقی نداشتند و بیشتر محل را به نام حمزه میشناختند.
اخیراً کتاب تاریخ کاشان که توسط عبدالرحیم ابن محمد ضرابی تاریخنگار عصر قاجاریه نوشتهشده است و چاپ اول آن در سال ۱۳۳۵ چاپشده است توسط آقای عاطفی به دستم رسید. در این کتاب در صفحات ۷ و ۲۷ و ۲۸ و ۳۰ و ۵۶ و ۶۷ و ۶۸ و ۹۲ و ۱۵۳ و…از کلمه همزر استفادهشده است و از مزرعه و رودخانه با نام همزر در این مکان یاد میکند و در صفحه ۶۷ و ۶۸ نوشتهشده است که: «رودخانه هشتم همزر است و آنچنان است که از کوههای مزرعه اکبرآباد که آنطرفش رودخانه وِسف و شاهاسماعیل و بلوک قم است الی دهنه رودخانه مزبوره همه رودخانهها هم وصل میشوند و سیل بزرگی برخاسته و سراشیب از مزرعه همزر گذشته و سر به جلگه و همواری کاشان میگذارد. این آب از وسط مزرعه «همزر که متعلق به اهالی سار است » گذشته و در انتها به قریه مشکان و نصرآباد رسیده و وارد کویر و دریای نمک میشود.»
بامطالعه صفحات مربوط به این مکان و دقت در این کتاب که بهترین سند تاریخی است به این نتیجه رسیدم که کلمه حمزه برای این جنگل غلط مصطلح است و جنگل همزر صحیح است.
علیاکبر ارشدیابیانه – کاشان نیوز
از این نویسنده:
+ به بهانه روز جهانی مسجد