کاشان فردا ـ استاد و ادیب نامدار عصر ما شادروان دکتر «سید محمد دبیرسیاقی» دوشنبه ۱۶ مهرماه در ۹۹ سالگی چشم از جهان فروبست و آخرین شاگرد مکتب دانش و کوشش علامه فقید «دهخدا» از میان ما رفت.
نام دکتر دبیرسیاقی از همان سال اول تحصیل دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی به واسطه تصحیح دیوانهای «منوچهریدامغانی» و «فرخیسیستانی» و … به چشم میآمد و گونهای اعجاب و تحسین را برای دانشجوی تازهوارد پیش میآورد که البته بعدها هم این شگفتی همراه با تحسین در مرور دیگر آثار تحقیقی استاد تکرار میشد.
در این که در این چهل سال نزدیک به ما، تقریبا نامی از ایشان در محافل رسمی و دیوانی و دانشگاهی شنیده نمیشد، و حتی نام استاد به واسطه انتساب به موسسه لغتنامه دهخدا هم متاثر از حال و روزگار خود موسسه، چندان به چشم اولیای امور نیامد، جای چندان تعجب نیست که اگر از حاشیه ناملایمات سیاسی هم بگذریم، عادت چنین استادانی به گوشهگیری و پژوهش هم در رقمخوردن چنین خمول و گمنامی بیتاثیر نیست. اما این که استادان جوان در دانشگاهها تا چه اندازه مقیّد به زانوزدن در محضر دبیرسیاقیها و کسب تجربه بودهاند، پاسخی در شان ایشان و همانندانشان نخواهد داشت.
نسل دبیرسیاقی معلمی و پژوهش را در انزوا و بهجِد کارکردن میدانست و آن اندازه که امروز شاهد آن هستیم در پی یک رساله و پایاننامه بیشتر و دو ساعت تدریس فراتر از ساعات موظف و مجلات دانشگاهی را زیر نام خویش گرفتن و اغتنام فرصت مطالعاتی نبود، که در زمان ایشان نه آن اندازه مجله چون برجهای بلند خانگی سربرآورده بود و نه مقاله این اندازه نردبان ارتقاء بود و نه دلار این اندازه دلربایی میکرد.
اگر برخی همکاران این فقیر این اندازه نقد وضع کنونی را سیاهنمایی تلقی فرمایند، با مرور منصفانه آنچه پیش روی ماست، نگارنده را معذور خواهند یافت و تصدیق خواهند کرد که در پاسداشتی شایان از این نسل فرهیختگان که اکنون آخرین چهره شاخص آن را تا گور بدرقه میکنیم، آنگونه که بایست عمل نکردهایم.
نسل امروز استادان جوان، تقریبا از امثال «زرینکوب» و دبیرسیاقی خاطرهای ندارند و گردش روزگار برای در کنار هم ننشانیدن این دو نسل، کار خویش به غایت، نامرادی و سختگیری کرده است.
امید است اکنون میراث مکتوب دکتر دبیرسیاقی که مردی به سیاق دبیران کارآمد تاریخ ما بود پس از مرگ بیش از دوران زندگی مورد بهرهمندی جوانان سختکوش و دلسوز این سرزمین در چنین روزگار ذوقفرسودی باشد.
عبدالرضا مدرسزاده ـ کانال پژواک روشنگری
از این نویسنده:
+ بهانههای بیپایان اهل کفر