کاشان فردا – ابوالفضل نجيب / حاشیه بر متن ما و انتخابات آمريكا.
چهار ماه پیش در کوران رقابت بایدن و ترامپ که برای دولتمردان ما با بیم انتخاب مجدد ترامپ و امید روی کار آمدن بایدن همراه بود. در یادداشتی در شماره ۴۷۶۸ روزنامه اعتماد به تاریخ ۲۴ مهر ماه وضعیت امروز روی کار آمدن بایدن را نه گمانهزنی که بوضوح و با تاکید یادآور شدم.
آنچه از دو ماه پیش و با روی کار آمدن بایدن شاهد هستیم، نه تنها دخلی به ذوقزدگیهای بعد از شکست ترامپ از جانب مقامات ریز و درشت جمهوری اسلامی ندارد. که در خوشبینانهترین حالت از ادامه وضعیت دوران ترامپ و چه بسا پیچیدهتر اوضاع حکایت دارد.
اگر طی دو ماه گذشته مناقشات به تقدم و تاخر در رفع تحریمها و عقبنشینی از زیرپاگذاشتن تعهدات برجام و یا رسیدن به توافق مشترک محدود بود. امروز اما وضعیت به مراتب پیچیدهتر نشان میدهد.
موضع انفعالی بایدن طی دو ماه گذشته در قبال ایران و برجام و به حاشیه و سایهبردن مهمترین معضل جمهوری اسلامی یعنی رفع تحریمها و از سویی مواضع بلندپروازانه دولتمردان جمهوری اسلامی چنانچه قابل پیشبینی بود، بایدن را به رویکرد انفعالی و انداختن توپ برجام به زمین ایران سوق داد.
این رویکرد حالا با واکنش ایران که شرط بازگشت به برجام را رفع همه تحریمها و بطور مضاعف به بعد از راستیآزمایی منوط کرده، بر تمامی خوشبینیها خط بطلان میکشد. این وضعیت از جهات بسیاری حائز اهمیت است؛ فرصت دو هفتهای دولت در رابطه با التیماتوم مجلس و ملزمشدن دولت به خروج از پروتکل الحاقی و همچنین اخراج بارزسان آژانس هستهای از ایران است.
این التیماتوم با دو فرض ناگزیری دولت از اجرای مصوبه مجلس و یا تمرد از آن – تبعات داخلی و خارجی به همراه خواهد داشت. این تبعات میتواند از یک سو به تشدید اختلافات دولت و مجلس و به همان نسبت به شکاف میان ایران و جامعه بینالملل و آمریکا و اروپا و مهمتر از ان آژانس هستهای منجر گردد.
آنچه در پی میآید ارجاع به یادداشت سیاسی مورد اشاره و بازخوانی دلیل واقعی آمریکا به عدم رفع تحریمها و همزمان تاکید بر خوش بینیهای واهی دولتمردان ما در قبال انتخابات آمریکا و نتایج و تبعات آن است. تبعاتی که امروز شاهد و ناظر هستیم. و به یقین در صورت اصرار بر مواضع بلندپروازانه همچنان و تا آینده نامعلوم ادامه خواهد داشت.
ما و انتخابات آمریکا – روزنامه اعتماد پنجشنبه ۲۴ مهر ۹۹
انتخابات پیش روی آمریکا شاید تاثیرگذارترین انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا در رابطه با ایران باشد. از منظری شاید به همان اندازه که سیاست کج دار و مریز ایران در رابطه با تعین تکلیف و آزادی گروگانهای آمریکایی در آستانه انتخابات آن سال، که بزرگترین تاثیر را در روند مبارزاتی کارتر و ریگان بجا گذاشت.
در آن دوره سیاستگذاران وقت ترجیحشان بازی با زمان برای انتقامجویی از کارتر بود. این روزها در ایران شاید چشمها به همان اندازه انتقامجویانه به حذف ترامپ از کاخ سفید دوخته شدهاست. این که این ترجیح چه اندازه منطقی و در عالم سیاسی وقعگرایانهاست، شاید همان اندازه که برای برخی واقعگرایانه برای دیگران متوهمانه باشد.
آنچه میتوان مبنای واقعگرایی و توهمگرایی قرارداد، دلالتها و نشانههای موجود در جریان رقابت ترامپ و بایدن است. برای آنها که به عالم سیاست سوای صفحات رسانهای و تبلیغاتی التفات دارند، بیشک وعدههای بایدن به بازگشت آمریکا به برجام چندان صادقانه و واقعگرایانه نیست.
کذببودن این وعدهها یا حداقل مشروطبودن این بازگشت را میتوان در اظهارات و لحن کالاما هریس معاون بایدن در مناظره با مایک پنس معاون ترامپ ردیابی کرد.
اگر چه ممکن است در صورت ظاهر حملات کلامی خانم هریس و لحن سرزنشآلود و طلبکارنه بابت خروج ترامپ از برجام خوشآیند تلقی و تعبیر شود. اما فراموش نکنیم اظهارات چندلایه و قابل تامل و تاویل و تفسیر خانم هریس پیشاپیش و در خوشبینانهترین فرض بر دو گزاره اساسی یکی تهدید بالقوه اتمی ایران و دیگری نشاندن دوباره ایران بر میز مذاکره تاکید دارد.
واقعی بودن این فرض بدیهی که اتفاقا نشانهها و اظهارات خانم هریس گواه برخورد از موضع بالای تیم بایدن را یادآور و هشار میدهد، را میتوان در همان مناظره دنبال کرد.
اگر چه خانم هریس در صورت ظاهر همه کاسهکوزههای مشکل آمریکا با ایران را بر سر ترامپ شکست. اما فراموش نکنیم در همان حال از ایران هستهای به عنوان خطر بالقوه یاد کرد.
او ترامپ را از این بابت متهم کرد که سیاستهای غلط او در قبال ایران باعث تشدید فعالیتهای هستهای، و نزدیکشدن از گذشته به ساخت سلاح هستهای و در نهایت تبدیل ایران به بزرگترین ضراتخانه اتمی شده است.
خانم هریس همچنین در دلایل مخالفت با ترور سردار سلیمانی اضافه کرد، ترور او باعث حمله ایران به پایگاههای آمریکا در عراق و متحملشدن ضربه مغزی سربازان و گیجشدن آمریکا گردید.
آنها که در کمال خوشبینی به انتقامجویی از ترامپ و حذف او از کاخ سفید نگاه میکنند، میباید چشمانداز وعدههای تبلیغاتی بایدن را در همسویی با این اظهارات تاویلپذیر معاون او ارزیابی کنند.
اظهارات هریس حداقل بر این نکته تاکید دارد که جناح دمکرات آمریکا همچون جمهوریخواهان، به ایران و همچنان به عنوان یک تهدید اتمی نگاه میکنند. باید بپذیرند که سیاستهای کلان آمریکا در تنظیم رابطه با ایران حتی بهزعم خوشبینی برخی اما در استراتژی یکسویه است.
در این صورت باید در عالم واقعبینی سیاسی بپذیریم دمکراتها و بایدن به هیچ روی برای خنثیکردن تهدیدی که بر آن اجماع و تاکید دارند، راه رفته ترامپ را باز نخواهند گشت. در این وضعیت باید قبول کنیم شروط پیش مذاکره فرضی بایدن با ایران در خوشبینانهترین حالت کم از شروط ترامپ نخواهد بود.
القای این خوشبینی به جامعه که توام با وعده تغییر وضعیت به مردم داده میشود، تبعات خود را به همراه خواهد داشت. این خوشبینی متوهمانه مدتهاست از طریق رسانه ملی و برخی طیفها دنبال و تشدید میشود.
ریشه اصلی این فرض خوشبینانه هم همچنان و بیش از هر چیز ارضای حس انتقامجویی و ماجراجویانه است. این روند بخواهیم و نخواهیم به بازتولید بحرانهای داخلی و خارجی تازه و افزودهشدن بر دردهای گذشته منجر خواهد شد.
از این نویسنده:
+ سهم مردم از بودجه ۱۴۰۰
کاشان فردا را در اینستاگرام دنبال کنیم: https://www.instagram.com/kashanefarda.ir
کاشان فردا را در تلگرام دنبال کنیم: https://t.me/Kashanefarda