میراث صنعتی کاشان
کاشان فردا – هشتادوهفت سال پیش، چنین روزی ۲۸ آذر ۱۳۱۳، «شرکت ریسندگی» با مشارکت سید حسن و سید علی محمدیان با مبلغ ۶۰۰ هزار ریال، محمود و جواد کیهان با ۴۹۵ هزار ریال، سلیم شاهینیانس و حسن تفضلی با ۲۲۵ هزار ریال به همراه ۱۰ سهام‌دار خرد با سرمایه‌‌ی اولیه‌ی ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار ریال و با هدف تهیه‌ی نخ، چله و به‌منظور تولید پارچه رسماً ثبت شده است. در همین سال ماشین‌آلات اولیه از ماشین‌سازی PLAT انگلیس خریداری شده است.
سالی پیش‌تر در ۱۳۱۲، آقای تفضلی، ایده‌پرداز و خالق نخستین کارخانه‌ی صنعتی منطقه‌ی کاشان از سرمایه‌گذاران نام‌آورده دعوت کرده و موفق می‌شوند زمین‌های صالح‌آباد و چهارباغ را برای ساخت کارخانه خریداری کنند و سالی پیش از آن، در ۱۳۱۰، از اداره کل صنایع وقت مجوز تأسیس کارخانه‌ی ریسندگی کاشان را دریافت می‌دارند. (۱)
حالا وقتی نگاه می‌کنم که چند پسرک خودشان را کشانده‌اند روی تل آوارهای کارخانه، دست‌افشان، پای بر آوار می‌کوبند، می‌مانم شادی‌شان را گرامی بدارم یا از خرابی‌شان بگریم. از این طفلکان چه انتظار می‌بایدم باشد!!
از کارخانه‌ای که شهر را از فقر و فاقه، بیکاری، کسادی و ناامنی رهایی داده، آب آشامیدنی سالم، برق، درمانگاه، دبیرستان، هنرستان، دانشکده، درمانگاه، بیمارستان و آی‌سی یو، باشگاه و ورزشگاه و سایر مؤسسات تمدنی جدید را به ارمغان آورد اکنون خرابه‌ای عظیم برجای‌مانده است و مای میراث‌بران! میراث‌‌بانان!
از آن‌همه کار و کنشگری، تنها سردر ورودی کارخانه برجای‌مانده است، خیابانی که پشت و میانه‌ی آن است. هشتی و ورودی اتاق جناب تفضلی، دو برج و کوره که خوره بر جان‌شان افتاده، ترک‌های عمیقی برداشته و همین روزها فرومی‌ریزند.
ضرورت تاریخی و هویتی شهر کاشان، ایجاب می‌کند سَر در کارخانه، دو برج بلند برجای‌مانده از آن و هشتی اتاق کار آقای تفضلی؛ به‌عنوان سرمایه‌‌ی نمادین دهه‌های آغازین صنعتی‌شدن کاشان، مرمت‌شده و برجای بمانند.
این اندکِ برجای‌مانده، این چندتکه را پیش از آن‌که فروریزد، در فهرست میراث ملی و صنعتی سرزمین ثبت کنید.
(۱) فصلنامه کاج، ویژه‌ی «کارخانه شماره یک»، شماره چهار، بهار ۱۳۹۹
محمود ساطع – کانال بوم‌وبر
از این نویسنده:
+ چرا محیط‌بانان کشته می‌شوند
کاشان فردا را در اینستاگرام دنبال کنیم: https://www.instagram.com/kashanefarda.ir
