دوست دارم هنر کاشان پیشرو باشد

کاشان فردا: «مهدی ایرانی، اهل کاشان و دوستدار هنر اصیل کاشان، دوست دارم هنر کاشان همچون گذشته پیشرو باشد.» این جمله‌ای است که هنرمند نگارگر کاشانی خود را با آن معرفی می‌کند.
مهدی ایرانی بیش از بیست سال است که به این هنر مشغول است. وقتی به نگارگری مشغول شده که هیچ کسی در کاشان برای آموزش این هنر وجود نداشته و امروز، بسیاری از نگارگران کاشانی، شاگردان اویند.
گفتگوی کاشان فردا با این هنرمند را می خوانید.

چه تعریفی از نگارگری دارید؟
نگارگری تصویر سازی یک شعر و متن است.

چند سال است که به این هنر رو آورده‌اید؟
بیست سال است که این کار را شروع کردم و حدود بیست سال است که نگارگری کار می کنم. ابتداء خدمت استاد کاظمی و مظفری خوشنویسی کار می کردم و پس از اخذ مدرک فوق ممتاز خط ثلث، به تهذیب پرداختم. تهذیب خوشنویسی را زیباتر می کرد. بعد از آن گل مرغ و نگارگری را شروع کردم و کارهای نقاشی و خط را انجام دادم.

روز چند ساعت برای این هنر وقت می‌گذارید؟
16 تا 17 ساعت از آموزش تا نقاشی کردن.

چالشهای نگارگری چیست؟
نگارگری یک هنر سنتی است و هنرمند باید در آن پایبند اصولی باشد که همین هنرمند را در خلاقیت محدود می‌کند؛ رعایت اصول نوآوری مدرنی که هنرمندان امروز به دنبال آن هستند را سخت می‌کند. برخی با حفظ این اصول توانسته‌اند کارهای بدیعی انجام دهند. پایه هنرهای سنتی نگارگری است و اگر این هنر پیشرفت کند، سایر هنرهایی که قبلا به آن افتخار می کردیم نیز حیات دوباره می یابند؛ نگارگری یک هنر اصیل و مادر است؛ در آن طراحی سنتی و رنگ وجود دارد و وقتی کسی آن را یادگرفته باشد، در فرش، قلم‌زنی، میناکاری و نقوش فرنگی می‌توان از آن استفاده کرد. هرکجا هنر اصیلی خلق شده، برگرفته از نگارگری هست. اگر نگارگران خوبی داشته باشیم، آن هنر خودشان را می توانند بهتر پیش ببرند. ما در گذشته هنرمندان نگارگر مهمی نیز در آغاز دوران صفوی داشتیم ولی متاسفانه وقتی من شروع به کار کردم، استادی در کاشان وجود نداشت.

استقبال مردم کاشان از این هنر چگونه است؟
اوایل که کار می‌کردم کسی مرا نمی‌شناخت و بعد با برپایی چند نمایشگاه، مردم هم علاقه نشان دادند و هنرمندان خوبی در کاشان الان در این حوزه کار می کنند. وقتی من می خواستم کار کنم، نگارگری وجود نداشت.

چه آینده ای برای این هنر پیش بینی می کنید؟
این هنر خیلی خوب دارد در جامعه جای خود را باز می کند. الان اکثر کسانی نیز که در این شهر کار می کنند، شاگردان خودم هستند.

توصیه شما برای تازه کارها چیست؟
همت و تلاش و شناخت روی هنر اصلی ایران در این هنر الزامی است. ما نمی توانیم کاملا مدرنی باشیم که هویت ما در آن متجلی نباشد. ما مسلمان، اهل هنر، اهل کاشانیم؛ با خشت و کاس رس خو گرفته‌ایم و این هویت باید در هنرم متجلی باشد.

واکنش خانواده شما به این هنر چیست؟
اوایل واکنش خوبی نداشتند ولی وقتی کارم به نتیجه رسید، تشویق شدم.

چند فرزند دارید؟
سه تا و همه آنها را به هنر تشویق می‌کنم.
برای هدیه دادن، تابلوهای خودتان را هدیه می دهید؟
بسته به نگاه فرد دارد؛ آیا ارزش کار هنری را درک می کند یا نه.

کدام تابلو را بیشتر دوست دارید؟
هر تابلویی خلق می شود، حس نزدیکی به آن دارم. وقتی می بینیم کاری نسبت به کار قبلی بهتر است، آن را بیشتر دوست دارم. در کل همه آثارم را دوست دارم.
یکی از خاطرات شیرین دوران کارتان را بیان کنید.
دو سال پیش در دانشگاه اسلام آباد پاکستان نمایشگاه داشتم. هنر نمگارگری ایران ریزه کاری زیاد دارد و شاید برای یک سانتی‌متر مربع یک ساعت وقت بگذاری. این ظرافت‌ها باید با دقت دیده شود، اما همه خیلی سریع و سرسری از کنار تابلوها رد می‌شدند و تابلوهای اساتید پاکستانی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. یک کار گل‌ و مرغ داشتم که آرامش خاصی در پرندگانی بود که روی دو شاخه نشسته بودند و تاریکی مهتاب‌گونه‌ای داشت. در این آرامش، چشم‌های چند گربه نیز دیده می شد که باید با دقت اینها را می دید. یعنی در آرامش، یک خطرهایی نیز وجود دارد. گفتم اینجا پنچ چشم گربه هست و وقتی گفتم دقت کردند و گفتم هرکسی پنچ چشم گربه را ببیند، جایزه دارد. همه چهارچشم را دیدند و دنبال پنجمی بودند. لذا با ذره بین دنبال آن می گشتند؛ نهایت این کار باعث شد، ظرافت کار ایرانی به دقت دیده شود. وقتی به ایران آمده بودم، نیز پیام می دادند که پنجمین چشم کجاست؟

انتهای پیام/ حمیدرضا کریمی

کاشان فردا را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

اینستاگرام تلگرام