کاشان فردا – جاذبه پیامبر، ابوسفیان را هم در بر میگرفت. ابراهیم خرمی با بیان این مطلب تاکید کرد: اگر دلمان برای اسلام میسوزد، اگر دلمان برای ایران میسوزد و حتی اگر دلمان برای خودمان میسوزد راهش مدارا با مردم و مهربانی است.
ابراهیم خرمی، نویسنده و محقق حوزه علمیه در گفتوگو با شفقنا درباره ویژگیهای رفتاری حضرت محمد گفت: اخلاق و رفتار پیامبر در همه دورانها و برای همهی ملتها و جمعیتها الگوی تمام عیاری است که خداوند تبارک و تعالی در قرآن به آن تصریح دارد: «لقد کان لکم فی رسولالله اسوه حسنه». لذا از زمان تولد تا هنگام شهادت آن حضرت لحظهلحظهی زندگیاش درس و پند است.
خرمی به شاخصه ویژه تحمل مخالفان در پیامبر اشاره کرد و افزود: به این ویژگی اشاره کردم چون شما در تاریخ بشر کمتر حاکم و رهبر قدرتمندی را میتوانید بیابید که اهل مدارا با دوست و دشمن باشد. در دوره پیش از هجرت به مدینه پیامبر(ص) مورد شدیدترین خشونتها، توهینها و تهمتها قرار گرفت اما کوچکترین خشونتی از او به ثبت نرسیده است.
وی خاطرنشان ساخت: قرآن در توصیف برخورد با پیامبر میفرماید «انا کفیناک المستهزئین» این آیه بعد از آیهای نازل شد که به پیامبر میفرماید مأموریت خود را آشکار کن. میبینیم که پیامبر وقتی دعوت را علنی میکند مورد استهزاء و تمسخره قرار میگیرد. گاهی آن حضرت را به عنوان ساحر، کاهن، و دروغگو متهم میکنند،
«قال الکافرون ان هذا لساحر مبین» در سورهی مبارکه «یونس» دارد و حتی سنگ دست بچه هایشان میدادند آنها را تشویق میکردند به پیامبر پرتاب کنند. شکمبهی گوسفند بر سر پیامبر ریختند، آن داستان ابولهب و امجمیل که در قرآن هم آمده است «تبت یدا ابی لهب و تب»، خاکروبهها و هیزم جمع میکردند، پشت درب خانهی پیامبر انبار میکردند که پیامبر اذیت بشود.
حتی پیامبر را مورد محاصرهی اقتصادی قرار دادند سه سال در شعب ابیطالب، و اعلامیهها دادند مبنی بر اینکه هیچگونه خرید و فروش نباید با آنها باشد. حتی ارتباط زناشویی و ازدواج با آنها را ممنوع کردند. کار به جایی رسید که خود پیامبر فرمود: «و ما اوذی النبی مثل ما اوذیت»، هیچ پیغمبری به اندازهی منِ پیامبر آزار و اذیت ندید و نشد.
فتح قلوب و سرزمینها با محبت، نه با جنگ
خرمی تصریح کرد: در هیچ کجا شما سراغ ندارید پیامبر(ص) سب و ناسزا گفته باشد، همیشه میفرمودند «اللهم اهد قومی فإنهم لا یعلمون»، خدایا این جمعیت را هدایتشان کن اینها نمیدانند و آگاه نیستند لذا شما نمیبینید در تاریخ زندگی پیامبر(ص) که آن حضرت برای انتقام گرفتن و نابودی دشمن حرکت کرده باشد.
و دستور خدا هم همین بود که «فاصبر علی ما یقولون، فاصبر کما صبر اولوالعزم من الرسل و لا تستعجل»، یا «اصبر علی ما یقولون» هر چه میگویند بگویند تو تحمل داشته باش. «فاصبر علی ما اصابک»، هر چه بر سرت میآید یا رسول الله تحمل داشته باش.
بیشتر بخوانیم:
+ پیامبر گرامی اسلام اسوه حسنه
در جامعهای که همه چیز بر اساس زور و جنگ و خشونت مشخص میشود، شما با محبت به فتح سرزمینها و دلها برسی خیلی هنر است. اما این مدارا، مهربانی و صبر فراتر از یک تاکتیک بود.
وی خاطرنشان ساخت: صفوان بن امیه، مسلمانی را به قصد انتقام خون پدرش امیه که در جنگ بدر کشته شده بود، در روز روشن در مکه در برابر دیدگان مردم به دار زد وقتی این حرکت را انجام داد تصمیم به فرار از طریق دریا گرفت که از حجاز برود اما «عمیربن وهب»، خدمت پیامبر آمد شفاعت و وساطت کرد.
آن حضرت قبول کرد به خاطر اینکه صفوان بن امیه خاطر جمع باشد پیامبر از او گذشته عمامهی خودش را عمامهای که در آن روزی که وارد مکه شده به عنوان نشانهی امان به وی داد و صفوان را به مکه آورد. وقتی چشم پیامبر(ص) به او افتاد فرمودند جان و مال تو محترم است هم خودت در امان هستی و هم اموالت در امان است ولی صفوان یک پیشنهاد به تو دارم، خوب است که اسلام را قبول کنی، با این حال صفوان گفت که دو ماه به من مهلت بده فکرهایم را بکنم. پیامبر فرمودند من به جای دو ماه چهار ماه مهلت می دهم که اسلام را با بصیرت انتخاب بکنی هنوز چهار ماه نشده آمد اسلام آورد.
پیامبر الگویی جهانشمول
این نویسنده حوزه علمیه درباره ارزیابی خود از وضعیت کنونی مسلمانان و حاکمان جوامع اسلامی نسبت به جامعه موعود پیامبر (ص) گفت: الگویی که پیامبر(ص) ارائه می دهد یک الگوی جهانشمول است. در هیچ کجای دنیا نمیتوان گفت محبت جواب نمیدهد. در همین عصر حاضر در بین دولتمردان، صاحبان قدرت و سیاستمداران شما نگاه کنید محبوبترین چهرهها کسانی هستند که با مردم مدارا کردند، با مخالفان مدارا کردند.
من معتقدم ما مردم خیلی خوبی داریم. آیا واقعا اینها از ابوسفیان کمترند؟ پیامبر با ابوسفیان چگونه برخورد کرد؟ مگر سردسته این همه آزار و اذیت کسی غیر از ابوسفیان بود؟ «هند» زن ابوسفیان و مادر معاویه بود؛ همان کسی که حمزهی سیدالشهداء را مثله کرد. آیا پیامبر نمیتوانست انتقام بگیرد؟ نمیتوانست حداقل دست به قصاص بزند؟ اما پیامبر خانه این فرد را هم خانه امن قرار میدهد. مگر بدتر و پلیدتر از ابوسفیان هم داریم؟ پیامبر با ابوسفیان مدارا و مهربانی کرد.
روش بنیادین هر دیندار باید مدارا و مهربانی با مردم باشد
خرمی درباره این که وظیفه حاکمان جوامع اسلامی و مسلمانان در دنیای امروز در بازگشت به سیره پیامبر چیست و چگونه میسر خواهد بود، اظهار داشت: هرکسی در هرکجا که به نام دین حرف میزند و یا قرار است تبلیغ دین داشته باشد، دینش و روشش باید مدارا و مهربانی با مردم باشد. وقتی میگویم مردم شما باید این دایره را آنقدر باز فرض کنید که حتی ابوسفیان را هم در بر بگیرد.
برای برگشت به مسیر پیامبر ما مبلغان و مسئولانی که تحت لوای اسلام فعالیت میکنیم، اول باید برخورد خودمان را درست کنیم. در طول تاریخ نمیبینیم امیرالمومنین، سایر ائمه و پیامبر به خاطر توهین به خودشان فردی را محاکمه کرده و برایش حکم اجرا شده باشد. وقتی ما قرار است زیر پرچم چنین دین و چنین الگوهایی باشیم طبیعتا باید منتقد و معترض را روی سرمان بگذاریم.
وی افزود: اگر دلمان برای اسلام میسوزد، اگر دلمان برای و حتی اگر دلمان برای خودمان میسوزد، راهش مدارا و مهربانی با مردم است. تندخویی و رفتارهای پرخاشگرانه جواب نداده و نمیدهد. قرآن نسخه را پیچیده است و میفرماید «فبما رحمه من الله لنت لهم ولو کنت فظا غلیظ القلب لانفظوا من حولک»؛ نامهربانی کنی و اهل مدارا نباشی، پیامبر هم که باشی مردم از دورت میروند.
و نکته مهتر اینکه برای اینکه مردم این مهربانی ما را باور کنند، باید مثل پیامبر اول برادریمان را به آنها ثابت کنیم. هیچ کدام از کفار و مشرکان نگفتند این رفتار مهربانانه و مدارای پیامبر دروغ است. پیش از رسالت، به صداقت، مهربانی و درستی او ایمان پیدا کرده بودند. پیامبر قبل از اینکه حرفی از دین بزند، معلم عملی مدارا و مهربانی و درستی و صداقت بود ولی با این همه باز هم اذیتش کردند و با همه اذیتها باز هم مهربانی کرد.
کاشان فردا را در اینستاگرام دنبال کنیم: https://www.instagram.com/kashanefarda.ir