کاشان فردا ــ سند ثبت کُتل و سقایی نوشآباد در فهرست میراث ملی در دومین همایش آیینی ثبت میراث معنوی نوشآباد و تجلیل از پیرغلامان حسینی با حضور جمعی از مسئولان رونمایی شد.
به گزارش ایرنا، رئیس مرکز پژوهشی کاشانشناسی دانشگاه کاشان شامگاه دوشنبه در این همایش گفت: سقاخوانی و کتل زیباترین جلوه حسینی و باشکوه آیینی شهر نوشآباد در روز عاشورا است.
محمد مشهدی نوشآبادی افزود: نوشآبادیها «کُتل» را نماد «علیاصغر» میدانند، گرچه این سنت با آیینهای برکتبخشی، بارانخواهی و حاصلخیزی ایرانی که کودکان در آن نقش محوری دارند، ارتباط اساسی دارد.
به گفته وی، کتل کودکی است که روز عاشورا بر اسبی تزیینشده، مینشانند که البته ترتیبش چنین است که پیش از تولد کودک نذر میکنند تا اگر نوزاد پسر شود، در نخستین یا دومین عاشورای پس از تولدش کودک را کتل کنند.
رئیس مرکز پژوهشی کاشانشناسی دانشگاه کاشان بیان کرد: سقایی نیز به عنوان یکی از باوقارترین آیینهای سوگواری محرم است که در شهرهای همدان، کاشان، تهران، تبریز، قم، یزد، اراک، کرمان، آران و بیدگل، نوشآباد، نیاسر و حتی شهرهای عتبات عالیات در عراق به شکلی باشکوه آنرا برگزار میکنند.
وی اضافه کرد: سقایی در نوشآباد از شب پس از عید غدیر آغاز شده و تا روز عاشورا ادامه دارد، سقاخوانان به 2 دسته و هر دسته به یک گروه اصلی به عنوان نقیب (استاد) و یک گروه به عنوان شاگرد (توده عزاداران) تقسیم میشوند.
مشهدی نوشآبادی تشریح کرد: چهار حلقه جدا از هم در حسینیه یا محل سقاخوانی گرد هم میآیند و قطعات اصلی شعر را در 2 گروه نقیب خوانده و 2 گروه شاگرد (که به طور معمول تعدادشان از گروه اصلی بیشتر است) بندهای قطعات در قالب ترجیع و ترکیببند یا یک مصرع از هر بیت را پاسخ میگویند.
وی بر زیبایی، متانت، سبک بسیار تاثیرگذار، شورانگیز و موسیقیایی سقایی اشاره کرد و گفت: همراهی محتوای قرآنی، عرفانی و ظرافتهای ذوقی و حقیقتهای تاریخی در کنار لحن آهنگین خوانندگان سرودههای سقایی را از سطح سرودههای عامیانه بالاتر آورده است.
به گفته رئیس مرکز پژوهشی کاشانشناسی دانشگاه کاشان، آیینها و سنتهای متعددی در منطقه کاشان وجود دارد که حامل هزاران سال فرهنگ و معنویت مردمان ایرانزمین بوده و ثبت آنها بهعنوان عناصر هویتبخش این منطقه اهمیت جهانی دارد و در توسعه آن بسیار موثر است.
میراث معنوی کتل و سقایی نوشآباد 13 مهر 1396 در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده بود.
نوش آباد پیشینه پربار و فعال در برگزاری آیین ها و مناسبت های از جمله شهادت ائمه اطهار (ع) مانند آیین سنتی مذهبی کتل، تعزیه خوانی، خیمه سوزی، سقایی، چاوش خوانی، کشته برداری (شبیه شهادت امام حسین و حضرت ابا الفضل (ع) )، بازسازی حوادث کربلا تا شام در محرم از زمان ورود قافله حضرت امام حسین (ع) به کربلا تا پایان آئین بازگشت کاروان اسرا در اربعین و شناسایی وقایع زندگی حضرت زهرا در نمونک شبه مدینه النبی در ایام فاطمیه دارد.
شهر 12 هزار نفری نوشآباد با پیشینه تاریخی هفت هزار ساله در فاصله سه کیلومتری آران و بیدگل می باشد.