وضعیت روشنی تحویل نگرفتم و سامان‌دهی زمان زیادی از ما گرفت
کاشان فردا ـ گفت‌وگو با شهردار کاشان 17 مهر 97 در زمانی انجام شد که انتظار آن‌را نداشتیم، شناخت مسئولین شهر قبل از انتخاب برای شهروندان ضرورت دارد، اما از آن‌جا که شهردار با رأی مستقیم مردم انتخاب نمی‌شود، مسلماً نمایندگان مردم کاشان در شورای اسلامی شهر کاشان با دقت این انتخاب را بررسی و اجرا کرده‌اند.
ما رأس ساعت 4 در شهرداری حاضر بودیم و ساعت 4:30 دقیقه گفت‌وگو شروع شد. صرف‌نظر از محتوا و موافقت یا مخالفت با موارد این گفت‌وگو، در کاشان مدیرانی که مستقیم در برابر رسانه نشسته و گفت‌وگو کنند، و پس از آن و قبل از انتشار نیز مطالبه متن گفت‌وگو برای اصلاح و تغییر را ندهند، شجاعتی است که کمتر دیده می‌شود. مهندس سعید ابریشمی‌راد این ویژگی را به‌خوبی به نمایش گذاشت!
این گفت‌وگو در 2 قسمت تنظیم و منتشر می‌گردد، قسمت اول:
کاشان نیوز: وقتی به شما تصدی شهرداری کاشان را پیشنهاد دادند، چه برنامه‌هایی داشتید؟
عرض سلام و خیرمقدم دارم و بابت تأخیر پیش‌آمده عذرخواهی می‌کنم. قاعدتاً لازمه‌ی برنامه شناخت موجود از فضای سازمان است و داشتن برنامه دقیق داشتن اطلاعات دقیق است. هرچند اطلاعاتی که در اختیار کاندیدا می‌گذارند، خیلی جامع و دقیق نیست و اسنادی هست… اسناد بالادستی و برنامه‌های پنج‌ساله توسعه‌ای و بودجه و عملکردهای مجموعه است. نمی‌شود نظام برنامه را بر اساس اطلاعات شفاهی و اظهارات افراد تنظیم کرد. طبیعتاً من این اطلاعات را درخواست کردم، چندین برنامه توسعه تدوین‌شده در اختیار من گذاشته شد.
نظام عملکرد بودجه را که موجود بود را دریافت کردم به دلیل این‌که تفریق بودجه یکی دو سال اخیر تصویب نشده‌بود، لذا مستند شفافی از عملکرد سال‌های ۹۴ و ۹۵ وجود نداشت. این اطلاعات پایه کافی بود که سرنخ‌هایی به‌دست آورم. این موارد به همراه شناخت من از شهر کاشان مبنای برنامه‌ریزی من بود، سه رکن شهر، شهروند و مدیریت داریم. طبیعی است که شما اگر برنامه‌های خوبی هم تدوین کنی، و ایده‌های خوبی داشته باشی باید ساختار آن مجموعه توانایی، ظرفیت و آمادگی اجرا داشته باشد.
این‌که پروژه را تعریف کنیم بدون توجه به این موارد خیلی قابل‌اتکا نخواهد بود. لذا محورهایی که داشتیم روی حوزه برنامه، ساختار سازمانی در موضوعاتی مثل تسهیل‌گری و روان‌شدن فعالیت‌ها و توان‌مندسازی منابع انسانی چیزی که فکر می‌کنم در حوزه درون‌سازمانی باید حتماً در فعالیت‌های ما باشد و قطعاً در یک دوره چهارساله کافی نخواهد بود. در حوزه فعالیت‌های اجرایی، شهر یک گستره خیلی عظیم است و وقتی قصد بهبود کیفیت داریم، شاید واقعاً نتوانیم بگوییم کدام‌یک از موضوعات اهمیت بیشتری دارد. چون همه در جای خود مهم است. آن‌چه در عمران شهری و خدمات شهری قرار می‌گیرد، دربرگیرنده تمام فعالیت‌های شهری است، اما آن‌چه مشهود است فعالیت‌های حمل‌ونقل و ترافیک بیشترین نیاز شهری کاشان است. لذا فعالیت‌های ما معطوف به این شد.
جهت‌گیری اقتصاد شهری کاشان قطعاً بر صنعت توریسم است
و موضوع دیگری که بسیار جلب‌توجه می‌کند که جهت‌گیری آینده شهر بر چیست، جهت‌گیری اقتصاد شهری کاشان قطعاً بر صنعت توریسم است. گرچه شهر صنعتی است و عمده اقتصاد شهر در حال حاضر بر صنعت است، اما معتقدم در آینده جهت‌گیری اقتصاد شهر بر توریسم باشد. لذا باید بر ظرفیت‌های این بخش توجه کرد، ضمن توجه بر ساختار سازمانی و ارتقای کیفیت خدمات شهری به‌عنوان سرفصل برنامه خدمات شهری بود، توجه بر امور حمل‌ونقل ترافیک و توجه به زیرساخت‌های گردشگری که بتواند کاشان را به‌عنوان قطب گردشگری تاریخی معرفی کند نیز سرفصل دیگری از برنامه‌ها بود.
کاشان نیوز: نه به‌عنوان شهردار به‌عنوان یک شهروند چه آرزو و رؤیایی درباره کاشان دارید؟
واقعیت چیزی که به‌عنوان نظر و علاقه شخصی داشتم من معتقدم ما در کاشان چیزی که به‌عنوان ظرفیت گردشگری استفاده می‌کنیم همه آن چیزی است که از نیاکان ما به‌جامانده است و به آن افتخار می‌کنیم و آن عامل جذب گردشگر است. ما باید از تمدن امروز هم چیزی به یادگار بگذاریم. یکی از برنامه‌های جدی من بود که در این دوره مدیریتی چیزی که به‌عنوان یک بنای شاخص معماری معاصر برای یادگار قرن‌های آینده داشته باشیم.
چیزی که معرف تمدن امروز و معماری معاصر باشد و در مقیاس جهانی برای کاشان در دنیا معرفی شود. فرضاً ساختمانی، مجموعه‌ای از موزه‌ها و گالری که به‌عنوان یک بنای شاخص معماری و ترجیحاً در مجاورت مهد تمدن ایران، تپه‌های سیلک قرار داشته باشد و درصدد هستم که محور امیرکبیر از باغ فین تا تپه‌های سیلک به‌عنوان دروازه تمدن معرفی کنیم و طراحی این محور با غلبه گردشگری نه به‌عنوان محور صرفاً شریانی و ترافیکی مطرح شود. یک بنای شاخص معاصر نیز در این محدوده باشد و از محدوده سیلک تا این بنا، کریدوری ترجیحاً زیرزمینی به‌عنوان دالان تاریخ طراحی شود که گردشگرانی که از سیلک بازدید می‌کنند، از این دالان عبور کنند و خود را در سایت آن بنای معاصر ببینند و درواقع ده هزار سال تمدن این سرزمین را در دالان ببینند و این بنا تداوم تعالی تمدن این سرزمین را نشان دهد. این برنامه جدی و شخصی من است غیر از دیگر برنامه‌هایی که باید در شهرداری انجام داد.
کاشان نیوز: بسیار خوب، چقدر برنامه‌های موردنظر شما در این یک سال و اندی محقق شده؟
من واقع‌بین در تعریف برنامه‌ها هستم و وضعیت را مطلوب و قابل‌قبول می‌دانم ما در نیمه دوم سال ۹۶ آمدیم و محکوم‌به انجام یک برنامه از پیش تعیین‌شده بودیم. الحمدالله شهرداری کاشان پروژه نیمه‌تمام فراوان داشت! بحث کاملاً جدی در ساختار سازمانی در سال ۹۶ داشتیم و به یک شعار در حوزه درون‌سازمانی تبدیل کردیم و آن انضباط مالی است، من وضعیت روشنی تحویل نگرفتم و از سال‌های قبل بدون اشاره به دوره خاصی، بیش از ۲۳۴۲ قرارداد باز داشتیم که وقتی با این وضعیت روبه‌رو می‌شوی، عملاً موضوع اجرا و کنترل این وضعیت بسیار بی‌معنی است. بسیاری قراردادهای قابل‌اجرا نیستند. ده‌ها کار انجام‌شده بدون قرارداد هم وجود داشت که سامان‌دهی آن زمان بسیار زیادی از ما گرفت.
کاشان نیوز: باوجوداین موانع شما وضعیت را مطلوب ارزیابی کردید، این موانع را می‌شمارید؟
من تقریباً همه آن‌چه اتفاق افتاد به‌غیر از تغییر نرخ ارز و افزایش قیمت‌ها را پیش‌بینی می‌کردم. من در ذهنم این موانع و موضوعات را دیده بودم و سعی کرده بودم با واقع‌بینی کار خود را شروع کنم و اتفاق غیرمنتظره‌ای نبود ولی موانع هم وجود داشت.
کاشان نیوز: با شورا چطور؟ مانع کار نبودند؟
اعتقاد و سیاست من مدیریت مشارکتی است، و می‌دانم در فضای مشارکتی آماده اختلاف‌نظرها و تضارب آرا باشم و من قبلاً هم تجربه مدیریت مشارکتی داشتم که فراموش کردم اشاره کنم در سرفصل برنامه‌های من پیاده‌سازی نظام مدیریت مشارکتی در شهرداری بود که تشکیل جلسات مشورتی محلات هم از دستاوردهای این دوره بود.
چون من این مدیریت را در نظر داشتم کار سخت نگذشت. ما شورایی داریم که اختلاف‌نظر و دیدگاه در آن کاملاً مبرهن و آشکار است و بعضی اعضا هم از اعلام اختلاف‌نظر خود ابایی ندارند و بیان آن برای آن‌ها موضوع جذابی هم شده است.
کاشان نیوز: این اختلاف‌نظر مانع کار شما نبود؟
نمی‌گویم اذیت نشدم، اما مانع نبود. کاهنده سرعت بود اما مانع نبود و باعث تغییر مسیر ما نشد.
کاشان نیوز: شهرداری چه‌قدر در محدوده خارج از شهر مثلاً در پروژه جاده حرم تا حرم (مشهد اردهال تا قم) می‌تواند هزینه کند؟
قانوناً نمی‌تواند چون خارج محدوده است و اجازه هزینه‌کردن ندارد. فقط در موارد خاصی ردیف بودجه دارد مثل کمک در برگزاری مراسم قالی‌شویان. چون برای قالی‌شویان ستادی در کاشان داریم که شهرداری هم در آن ستاد هست و چند رسته کار از جمله نظافت، حمل‌ونقل و ایمنی را بر عهده دارد.
کاشان نیوز: در رابطه با هزینه‌ای که شهرداری برای مراسم قالی‌شویان انجام می‌دهد چه توجیهی وجود دارد؟
این هزینه تحت عنوان کمک به برگزاری مراسم قالی‌شویان در بودجه مصوب شهرداری یک ردیف بودجه مشخص دارد و ما بر اساس آن موظف هستیم. جدا از این‌که من اعتقاد دارم در مراسم قالی‌شویان ما به شهروندان کاشان خدمت‌رسانی می‌کنیم و این‌یک گردهم‌آیی از سمت شهروندان کاشانی است. این مراسم جدا از بعد مذهبی، به‌عنوان یک همایش و گردهمایی مردمی عظیم مهم است و در مسیر توسعه گردشگری کاشان اهمیت دارد.
کاشان نیوز: زیارت‌گاه حضرت سلطانعلی و مراسم قالی‌شویان یک ارزش و اعتبار و مراسم معتبر مذهبی است که جایگاه ویژه خود را دارد، اما اگر نظر شما و شورای شهر که ردیف بودجه بر این مراسم اختصاص داده است، نگاهی هم به توسعه گردشگری دارد چرا به سهراب سپهری که یک گزینه بسیار معتبر و جهانی است و می‌تواند تأثیری ویژه در گردشگری داشته باشد و مدفن او در کنار امامزاده اردهال است، توجهی نمی‌شود؟
اگر مردم و شما به‌عنوان فعالان اجتماعی و پرچم‌داران فرهنگ جامعه، بتوانید چنین شورش اجتماعی برای سهراب ایجاد کنید، و چنین خیزشی با جمعیت نزدیک به آمار صدهزار نفری ایجاد کنید، من به‌عنوان شهردار به شما قول می‌دهم که به‌مراتب بهتر و در همین سطح کمک کنم. برای اعتلای آیین، چه مذهبی چه ملی و بزرگ‌داشت و نکوداشت بزرگان کاشان کمک خواهم کرد.
کاشان نیوز: درباره معوقات حقوق کارمندان شهرداری توضیح می‌دهید؟ آیا حقوق معوقه داریم؟
بله، معوقات حقوق شهرداری مسبوق به سابقه دیرینه است. زمانی که بنده آمدم شهرداری معوقه حقوق داشت و الآن هم دارد و تلاش شده است یکسان‌سازی شود، همه خانواده شهرداری در یک سطح قرار گیرند.
زمانی که آمدم بخش زیادی از کارکنان شهرداری خصوصاً بخش کارگری تا پنج ماه هم معوقه حقوق داشتند. شهربان، معربان، پاکبان تا پنج ماه و باقی کارکنان بلااستثنا تا سه ماه معوقه حقوق داشتند. جمع بدهی شهرداری برای معوقات حقوق ۲۴.۵ میلیارد بود.
الآن هم دو ماه و در بعضی موارد سه ماه معوقه حقوق داریم و داریم این فاصله را کم می‌کنیم. این معوقه به این معنا نیست که کسی شصت روز است حقوق نگرفته، آخرین گروهی که ماه قبل حقوق گرفتند هفت شهریور بوده و همان گروه آخر، آخرین دریافتی‌شان شانزده مهر بوده، یعنی فاصله سی‌وچند روزه حقوق گرفتند ولی معوقه هم وجود دارد. چنین چیزی نیست که کسی چند ماه دریافتی نداشته باشد.کاشان نیوز: یکی از اعضای شورا در مصاحبه‌ای عنوان کردند برای پرداخت حقوق اوراق مشارکت فروخته‌شده، چه‌قدر صحت دارد؟
اوراق مشارکت نیست. اسناد خزانه است. بعضی ادارات و ارگان‌های دولتی بدهی خود را به شهرداری در قالب اسناد خزانه پرداخت می‌کنند. اداره آب و فاضلاب، دانشگاه کاشان بدهی خود را در قالب اسناد خزانه پرداخت کردند. این‌ها بخشی از منابع درآمدی شهرداری‌ها هستند. ذخیره مالی نیست و میراثی نیست که رسیده باشد و بخش درآمدی هستند.
آقای هاشمی اعلام کردند ۱۲ میلیارد اسناد خزانه برای پرداخت معوقات استفاده‌شده است. این اسناد به سررسید ۲۷ /۱۲ / ۹۷ در شهریور ۹۶ دادند. قبلاً بدون نام بود، چهار میلیارد که در اردیبهشت ۹۶ داده بودند که به پیمانکاران داده شد. سری دوم با نام شهرداری داده بود که قابل واگذاری نبود. بخش‌نامه از بانک مرکزی آمد که در فرابورس قابلیت عرضه داشت ولی با تنزیل قیمت. چون با نام بود، نمی‌شد به‌جای بدهی شهرداری واگذار شود، تبدیل به پول شد که مبلغ ۱۲ میلیارد بود و با بخش‌نامه بانک مرکزی تنزیل کردیم و حدود ۹ میلیارد شد که همان شهریور وقتی این پول به دست ما رسید بلافاصله حقوق پرداخت شد.
کاشان نیوز: سیل بهار خسارت بسیاری زد، برای جلوگیری از تکرار این خسارات چه کرده‌اید؟
ما سعی کردیم اطلاع‌رسانی خوبی شود. در حالت معمول بارندگی‌های که در این اقلیم اتفاق می‌افتد، گذشته از بارندگی ۲۶ اردیبهشت که می‌توان گفت در تاریخ بی‌نظیر بود، که ظرف کمتر از ۱۸ دقیقه بارندگی همراه با تگرگ رخ داد، غیرمترقبه است. در یک بارندگی معمول، مثل بارندگی ابتدای اردیبهشت‌ماه، ما هرگز نباید در کاشان شاهد سیل می‌بودیم. شهر کاشان در خط‌القعر دشت کاشان واقع است و ذاتاً آب‌گرفتگی ممکن است، چون ساختار شهری کاشان از ابتدا به‌گونه‌ای طراحی نشده است که نظام دفع آب سطحی را به سمت مسیل‌ها داشته باشیم.
از قدیم دفع آب‌گرفتگی با چاه جذبی صورت می‌گرفته و این موضوع به صدها سال پیش برمی‌گردد و توسعه شهر هم از همان الگو تبعیت کرده است. همان روش در بارندگی‌های معمول جواب‌گو هست و جای نگرانی نیست. الآن هم به بهانه استقبال از مهر و برای این‌که شهر آماده بارندگی باشد، برنامه‌ای داشتیم که تمام جوی‌ها، مسیل‌ها و تمام نقاط مسیر جمع‌آوری آب سطحی، زیر پل‌ها پاک‌سازی و لایروبی شد. شهر از این‌جهت کاملاً آماده است. از فاصله آن بارندگی صد حلقه چاه دوباره در نقاطی که احساس نیاز بود، احداث یا مرمت و بازسازی شد. الآن شهر در بارندگی‌های معمول کاملاً آماده است.
سیلی که ما در اردیبهشت شاهد بودیم، در ستاد مدیریت بحران شهرستان بررسی شد و امور آب منطقه‌ای برای علت‌یابی وقوع سیل مکلف شد. گزارشی که امور آب ارائه داد به دست ما رسیده است. کاملاً موضوع علت‌یابی شده است. سیل که از محور دارالسلام وارد شهر شد، به دلیل سهل‌انگاری پیمانکار جاده دوم اردستان بود. یا سیل اول از بلوار امام رضا به دلیل پاره‌شدن بند آبخوان بود.
کاشان نیوز:شما گفتید از بهمن‌ماه تذکرات در صورت‌جلسه داده‌شده بود و توجه نکردند؟
در این گزارش آمده است: «سیل در جاده اردستان، فعال شدن حوضه آبریز در ارتفاعات مجاور روستای حسین‌آباد جاده قمصر، سبب وقوع سیلاب با پیک حدود ۳۰ مترمکعب بر ثانیه در مورخ ۱۲/۲/۹۷ سیلاب حاصله پس از حرکت به پایین‌دست به دلایل ذیل: برداشت‌های غیراصولی انجام‌شده در جاده قدیم نطنز، احداث باند دوم جاده کاشان اردستان و عدم احداث پل‌های آبرو مناسب توسط اداره راه و شهرسازی، دپو نمودن بارهای جاده‌سازی در محل طرح باند دوم جاده کاشان اردستان و…
سیل دوم از سوک چم می‌آید رودخانه سوک چم دلیل هم مشخصاً گفته‌شده است.
کاشان نیوز: این موانع برطرف شده است؟
نباید بگویم ۱۰۰٪، ولی از طرف جاده اردستان کاملاً برطرف شده است. همان زمان هم با هماهنگی و همراهی شهرداری از ۴۰ آبرو مسدود شده ۱۸ آبرو باز شد، و گرنه ابعاد خسارت بسیار بیشتر می‌شد. چندین دستگاه ماشین‌آلات وارد عمل شدند.
در مورد آبخوان‌ها کار جدی و ریشه‌ای می‌خواهد. امسال دو میلیارد از طرف دولت برای به‌سازی آبخوان اعتبار داده‌شده است، ولی خیلی بیشتر از این‌ها نیاز است تا بگوییم مسئله حل‌شده است. یک نگرانی هم ما داریم، گرچه تا این لحظه در دو سیل قبل مشکلی ایجاد نکرد، اما نگرانی جدی برای ما هست و آن درواقع آب‌های بالادست مسکن مهر است که سیلاب‌های بالادست مسکن مهر که باید کانالی احداث کرد تا محدوده مسکن مهر را نجات دهیم. این کانال از جایی عبور می‌کند که محدوده یک تپه تاریخی هزاران ساله است، البته قدمت این تپه مستند نیست و قرار است ما با همکاری میراث کار کاوش انجام دهیم. چون شهرداری برای این کار ورود کرد و میراث شکایت کرد، جهاد کشاورزی هم شکایت کرد و پروژه متوقف شد.
کاشان نیوز: امکان تغییر مسیر وجود ندارد؟
چرا، اگر هیچ راهی نباشد اجباراً مسیر کانال را باید تغییر داد، ولی باید به توپوگرافی زمین توجه کرد تا شیب زمین اجازه هدایت سیلاب را بدهد، تقریباً آن‌قدر دست ما در آن منطقه باز نیست که بتوان مسیر را تغییر داد.
مسیر کانال دفع آب سطحی در تپه زرده، همان بلوار امام خامنه‌ای است؛ که قبل از آمدن بنده به دلیل شکایت جهاد و میراث فرهنگی پروژه ماه‌ها بود که متوقف‌شده بود.
کاشان نیوز: خسارات سیلاب برای مردم چگونه جبران می‌شود؟
مسئولیت جبران خسارت قانوناً متوجه شهرداری نیست، درواقع ستاد بحران و اعتبارات حوادث غیرمترقبه تأمین‌کننده اعتبار خسارات مردم است با محوریت ستاد بحران فرمانداری و پیگیری بنیاد مسکن. ارزیابی خسارت شده و به استان اعلام شده و درنهایت با مصوبه هیئت‌وزیران خسارات مردم جبران می‌شود. کارها همه انجام‌شده ولی هنوز مصوبه هیئت‌وزیران نیامده است که اعتبار برای شهرستان بیاید. خسارت ابعاد وسیعی داشت که بالغ‌بر ده‌ها میلیارد می‌شود. خسارت شامل باغ‌ها، اراضی کشاورزی، راه و جاده و خسارتی که به خانه‌های مردم واردشده است.
گفتگو از: سعید غلامیان، مطهره حاجی‌زاده، علی خالویی و مرضیه گیلاسی
