کاشان فردا ـ تردیدی نیست که «بیهقی» شخصیتی ادیب و فرهیخته و درسخوانده و نیک تربیتشده در دربار غزنویان است، و نیز روشن است که او نویسندهای منسوب به دربار است که در مقام دبیری بایست وظیفه خویش را انجام دهد.
جمع بین انصاف و راستگویی با گرایش سیاسی بیهقی، کاری ناممکن نبوده است و او با معدلی قابلقبول چنین کرده است.
اما به هر روی چالشهایی بر سر راه او هست که نویسندهای چون او را هم تحت تاثیر قرارداده است.
بیشتر بخوانیم:
+ در نکوداشت بیهقی
دولت غزنوی کاملا تحت تاثیر «عباسیان» بغداد است از این رو بیهقی برای رعایت ملاحظات سیاسی در سراسر کتاب خویش، یک بار به مناسبت جنگ یا شجاعت یا جوانمردی و… اشارهای به امام علی (ع) ندارد (نمیتواند داشتهباشد) ولی از امامرضا (ع) به دلیل ولایتعهدی حضرت در عهد عباسی میتواند نام ببرد.
برخی رودربایستیها هم در کار بیهقی پیش آمدهاست؛ در حالی که در همین بخشهای باقیمانده کتاب، تقریبا از شاعرانی چون منوچهری و عنصری و فرخی هیچ نامی در میان نیست، چند بار کوشش میکند قصیده و نمونه شعر «ابوحنیفه اسکافی» را مطرح کند، شعری که چندان ارزش ادبی ندارد و نشان میدهد بیهقی تحت فشار این شخص بوده است.
همچنین بیهقی با وجود گزارشهایی که از عیش و نوش و بیکفایتی «امیر مسعود» میدهد، در چندجا او را شهید معرفی میکند که حاکی از گونهای تحتفشاربودن و بهناچاری کاری را انجامدادن است.
با همه اینها بیهقی توانسته است با شگردهایی هنرمندانه حرف خود را بزند و از اتهام جانبداری و قلمبهمزدبودن خویش را برکنار نگه دارد
سخنرانی در روز ملی بیهقی
دانشگاه حکیم سبزواری یکم آبان ۹۷
عبدالرضا مدرسزاده ـ کانال پژواک روشنگری