ورزش‌های هوایی؛ ظرفیتی که باید شکوفا شود
کاشان فردا ـ ورزش‌های هوایی به طور جدی از سال ۱۹۰۵ با راه اندازی فدراسیون جهانی به عنوان سازمانی غیرانتفاعی با هدف گسترش فعالیت‌های هوایی مورد توجه قرار گرفت و امروز نزدیک به ۱۰۰ کشور عضو آن هستند.
آکروجت، هنگ‌گلایدینک، بالون‌سواری، پاراگلایدر، چتربازی، کایت‌سواری، پاراموتور، پاورپاراشوت، پرواز با لباس بالدار، هواپیماهای فوق‌سبک و وینگسوییت از جمله ورزش‌های هوایی هستند، که در ایران از ۱۳۵۰ پایه‌گذاری شد، اما همه این رشته‌ها فعال نیست.
به گزارش ایرنا گرچه در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریج در برخی استان‌ها زیرساخت‌هایی ایجاده شده اما همچنان موانعی بر سر راه گسترش این دست از فعالیت‌ها وجود دارد که به باور برخی کارشناسان، شامل فاصله با معیارهای ابتدایی مسئولیت در انجمن ورزش‌های هوایی، فقدان پشتیبانی مورد انتظار از فعالیت‌های این انجمن، ایمنی و موانعی سر راه فعالیت‌های آموزشی است که در کندی پیشرفت آن نقش بسیار موثری دارد.
این سوای مشکلاتی مانند نحوه دسترسی به تجهیزات مورد نیاز ورزش‌های هوایی و قیمت آن‌ها است که البته پایان ماجرا نیست، و هنوز تکلیف این دست از فعالیت‌ها روشن نشده، برخی رشته‌های مدل و زیرشاخه‌های آن معروف به گروه رادیوکنترل‌های هوایی یا پروازی نیز به میدان آمده‌اند.
تولید و تعمیر تجهیزات برخی از این رشته‌ها به دلیل فناوری بالا پای شرکت‌های دانش‌بنیان و اشتغال دانش‌آموختگان دانشگاهی را هم به میان باز می‌کند، اما هیچ‌یک از این مسائل موجب جلب توجه مسئولان امر به ورزش‌های هوایی نشده و بر این اساس علاقه‌مندان در کاشان نیز به عنوان یکی از نقاط پیشروی استان با مشکلات گوناگونی دست به گریبانند.
پیشتازی کاشان در ورزش‌های هوایی
گرچه آمار دقیقی از گردش مالی ورزش‌های هوایی در کشور وجود ندارد، اما علاقه‌مندان در استان اصفهان باید با به جان خریدن رنج سفر و پرداخت هزینه بیشتر به دیگر استان‌های فعال در این زمینه مراجعه کنند.
کاشان اما از چند سال پیش در این زمینه به تکاپو افتاده و با توجه به قرارگرفتن این خطه گردشگرپذیر در بین تهران و اصفهان، برخورداری از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی در اقلیمی کویری و کوهستانی در فاصله‌ای نزدیک به‌هم، یکی از نقاط مستعد در این زمینه می‌تواند باشد که گردشگران بیشتری را به سوی نقاط شمالی استان سرازیر کند.
مدیر شرکت تیزبالان آسمان مهاجر در گفت‌و‌گو با ایرنا می‌گوید: هم‌اکنون نزدیک ۴۰ نفر خلبان دارای تجهیزات لازم پروازی زیر نظارت و آموزش این شرکت آماده فعالیت در زمینه ورزش‌های هوایی در کاشان هستند.
رضا مهاجر افزود: کسانی که به انجام ورزش‌های هوایی علاقه دارند، باید افزون بر گذراندن فرایندهای سازمان هواپیمایی کشوری، از شورای تامین استان اصفهان نیز مجوزهای لازم را دریافت کنند.
مهاجر تاکید کرد: با توجه به پرواز ممنوع‌بودن منطقه کاشان، باید برای پرواز پیش‌تر با مرکزهای حساس موجود هماهنگی‌های لازم انجام صورت گیرد.
مدیر شرکت تیزبالان آسمان مهاجر از منطقه خنب و دره به عنوان بهترین سایت پروازی کاشان نام برد و اضافه کرد: این منطقه پیش‌تر با کمک شهرداری آماده‌سازی شده بود و هم‌اکنون نیز در حال اقدام‌های لازم برای پرواز در آن هستیم.
وی همچنین به راه‌اندازی نخستین باشگاه ورزش‌های هوایی در کاشان با حضور خلبانان کشوری این رشته اشاره کرد و یادآور شد: این شرکت نخستین آموزش‌گاه در استان اصفهان و پنجمین آموزش‌گاه در کشور بود که پس از پنج سال پیگیری، در نهایت سال ۹۲ مجوز دریافت کرد.
مهاجر عنوان کرد: بر اساس قانون اجازه فعالیت کسانی که دارای مجوز مربی‌گری هستند، در گرو بستن قرارداد با آموزش‌گاه پروازی زیر نظارت سازمان هواپیمایی کشوری مانند آموزش‌گاه علوم و فنون است.
وی افزود: این شرکت هم اکنون می‌تواند به عنوان نماینده سازمان هواپیمایی کشوری، برای علاقه‌مندان به پرواز پس از آزمون‌های نظری و عملی گواهی‌نامه صادر و در قالب امضای قراردادی با مربیان کشوری، مشکلات را برای تسهیل فعالیت افراد برطرف کند.
مدیر شرکت تیزبالان آسمان مهاجر، هزینه ورزش‌های هوایی مانند خرید چتر و لوازم جانبی را با توجه به سال تولید از ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان برشمرد و ادامه داد: قیمت هر یک ساعت پرواز در کاشان ۱۵۰ هزار تومان است و این رقم در تهران به ۴۰۰ هزار تومان هم می‌رسد.
وی با اشاره به نقش این دسته از تفریح‌ها در جذب گردشگران در صورت پشتیبانی مسئولان، رایزنی با مدیران عامل بانک‌ها برای دریافت تسهیلات جهت گسترش ورزش‌های هوایی در منطقه را یادآور شد.
فقدان جانمایی سایت پروازی
پرنده هدایت‌پذیر از دور (پهپاد) یا هواپیمای بدون سرنشین، گونه‌ای هواگرد هدایت‌پذیر از راه دور بدون خلبان است که برابر اطلاعات موجود بیشترین سرمایه‌گذاری در جهان در زمینه طراحی و ساخت پهپادها را وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا انجام داده است.
برخی ارزش این صنعت را که به طور گسترده در زمینه‌های مخابراتی، ناوبری، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و جاسوسی به کار گرفته شده، تا سال ۲۰۲۰ افزون بر ۱۲۷ میلیارد دلار برآورد می‌کنند.
پهپاد از ردیابی صیادان آبزیان و شکارچیان گرفته تا خاموش‌کردن آتش، تصویربرداری و کمک به امداد و نجات در زمان بروز حادثه‌ها نیز کاربرد دارد و حتی برخی شرکت‌های تجاری و فروشگاه‌های اینترنتی نمونه‌هایی آزمایشی از آن را برای سرعت بخشی به تحویل کالا و سفارش مشتریان به کار گرفتند.
اشتغال دانش‌آموختگان دانشگاهی و رونق فعالیت شرکت‌های دانش بنیان مرتبط از جمله مزیت‌های پرداختن به این صنعت است که البته مانند سایر رشته‌های هوایی با چالش‌ها و محدودیت‌هایی رو به رو است.
مدیر شرکت سامانه‌های هوشمند آسمان فراز کاشان در این زمینه به ایرنا گفت: برای انجام پرواز پرنده یا مدل نیز فاقد سایت پروازی مجاز هستیم و چهار سال پیگیری دریافت مجوز به جایی نرسیده است.
سید محمدحسین ناصری‌نژاد افزود: ورزش‌های هوایی در دو زمینه انجام می‌شود که پرنده یا مدل یکی از آن‌ها بوده و منظور از آن، شبیه‌سازی از پرنده‌های واقعی مانند هلی‌شات و پهپاد است.
وی تصریح کرد: موضوع پرنده یا مدل البته خیلی حساس است زیرا انواع گوناگون با وزن و سرعتی متفاوت دارد و می‌تواند از کیلومترها دورتر هدایت شود؛ برخی نمونه‌ها حتی رادارگریز هستند که مجموع این شرایط در کنار موقعیت کاشان، کار را برای دریافت مجوز سایت پروازی مدل یا پرنده با مشکل روبه‌رو کرده است.
مدیر شرکت سامانه‌های هوشمند آسمان‌فراز کاشان با اشاره به فعالیت چندین ساله خود در زمینه ساخت و پرواز انواع مدل یا پرنده تاکید کرد: این روزها حساسیت نسبت به این نوع فعالیت‌ها بیشتر هم شده است.
وی اضافه کرد: برخی هلی‌شات خریداری کردند اما چگونگی مقررات استفاده از آن مانند زمان، مکان و ارتفاع پرواز را نمی‌دانند که ضرورت برگزاری دوره‌هایی آموزش در این زمینه برای علاقه‌مندان در منطقه بیش از پیش احساس می‌شود.
ناصری‌نژاد با اشاره به آموزش ۳۵۰ نفر در دو سال و نیم گذشته در کاشان عنوان کرد: هم‌اکنون به علت نداشتن مجوز پرواز، به طور موقت صبح روزهای جمعه در محل پیست موتور ورزش‌گاه امیرکیبر فعالیت‌هایی صورت می‌گیرد.
نبود مرجعی پاسخ‌گو در کاشان و بی‌اعتنایی اصفهان
رئیس اداره ورزش و جوانان کاشان نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: ورزش‌های هوایی زیر‌مجموعه فدراسیون انجمن‌های ورزشی هستند که شاخه‌هایی از این فدراسیون در مرکز استان‌ها و شهرستان‌ها نیز وجود دارد.
محمدجواد سلامیان‌زاده افزود: انجمن هیئت‌های ورزشی این شهرستان اعلام کرده که راه‌کارها، اساس‌نامه و آیین‌نامه این ورزش به صورت مدون ابلاغ شده اما استان اصفهان می‌گوید که ما چنین مرجعی را به رسمیت نمی‌شناسیم و ملاک ما سازمان هوپیمایی کشوری است.
وی با تاکید بر لزوم ورود فرمانداری کاشان به این مسئله و ارائه راه‌کار بیان کرد: آن‌چه را که استان مطرح می‌کند، مرجعی برای رسیدگی به آن در شهرستان کاشان وجود ندارد، زیرا شورای تامین استان و نماینده سازمان هواپیمایی کشوری در این استان باید مجوز صادر کنند که برای شهرستان کاشان هیچ جایگاهی متصور نیست.
رئیس اداره ورزش و جوانان کاشان همچنین یادآدور شد: ستمی به مردم این شهرستان است که با وجود جمعیت نزدیک به ۴۰۰ هزار نفری، نباید مرجعی برای پاسخ‌گویی در آن وجود داشته باشد.
ساز و کار پیچیده ورزش های هوایی در کشور
رئیس هیات انجمن‌های ورزشی کاشان در گفت‌و‌گو با ایرنا تشریح کرد: ورزش‌های هوایی دارای دو مقوله تخصصی و فنی و تشکیلات ساختاری و نظارتی است.
عباس غدیری افزود: فعالیت‌های ورزشی مانند پاراگلایدر بر اساس قوانین و مقررات باید زیر نظر سازمان هواپیمایی کشور انجام شود زیرا این سازمان تنها مرجع رسمی برای صدور مجوز این‌گونه ورزش‌ها است.
وی اضافه کرد: پاراگلایدر و پاراموتور یا مدل پرنده‌ها از سوی دیگر ورزش محسوب می‌شوند و به طور طبیعی تشکیلات ساختاری و نظارتی آن‌ها باید بر عهده اداره ورزش و جوانان باشد.
رئیس هیات انجمن‌های ورزشی کاشان تاکید کرد: قرار شده تا متولی برای این نوع ورزش‌ها مشخص شود تا اولویت نخست آن آموزش و صدور مجوز پرواز از سوی سازمان هواپیمایی کشوری و پس از آن نظارت و جایگاه آن در شهرستان بر عهده ورزش و جوانان قرار گیرد.
وی یادآور شد: برای انجام ورزش‌های هوایی باید نیروهای امدادی، آتش‌نشانی، نیروهای نظامی و انتظامی در جریان بوده و در محل حضور داشته باشند، که در این راستا قرار است تا در فرمانداری کمیته‌ای برای هماهنگی و نظارت این نیروها تشکیل شود.
غدیری بدون تشریح بی‌توجهی‌ها و فعالیت‌های صورت نگرفته از سوی استان و شهرستان برای تسهیل این موضوع در چند سال گذشته تصریح کرد: تا این برنامه‌ها مدون و مشخص نشود، انجام هر گونه ورزش هوایی در منطقه کاشان غیرقانونی است.
مجوز فرمانداری، لازمه ورزش‌های هوایی
معاون سیاسی اجتماعی فرمانداری کاشان اما با اشاره برخی حساسیت‌های منطقه در این زمینه گفت: بر اساس دستور‌العمل‌های ابلاغ‌شده، هر گونه پرواز ریزپرنده‌ها از هلی‌شات گرفته تا پاراگلایدر و پاراماتور در این شهرستان باید با مجوز فرمانداری انجام شود.
عباسعلی قپانی‌پور تاکید کرد: برخی شرکت‌ها که در زمینه ورزش‌های هوایی فعال هستند، از سازمان هواپیمایی کشوری مجوز لازم را دریافت کرده و در صورتی که مکانی برای پرواز آن‌ها تعیین شود، تنها به صورت موردی باید از فرمانداری کاشان مجوز دریافت کنند.
وی افزود: این شرکت‌ها برای دریافت مجوز پرواز موظف هستند که دست‌کم ۱۵ روز پیش از اجرای برنامه، درخواست خود را به فرمانداری ویژه کاشان ارسال کنند.
