گردشگری پایدار، گردشگری فراموش‌شده
کاشان فردا – ۲۲ اسفند به دعوت فرمانداری کاشان به نشست خبرنگاران شهرستان کاشان با حضور «کمیته‌های سفر و گردشگری» شهرستان دعوت شدم.
فرماندار محترم و دبیران کمیته‌های مرتبط با گردشگری شهرستان، از برنامه‌ها و تمهیدات «تسهیلات سفرهای نوروزی» که برای میهمانان کاشان داشتند، اعداد و ارقام طویلی از گزارش‌های عملکردهای سازمانی خود ارائه نمودند.
سخنانی از امنیت جاده‌ای، بهداشت، تهیه و تولید هشتاد هزار نقشه چاپی کاشان، همکاری‌های مشترک با استان قم در جاده‌های گردشگری مرنجاب و تهیه بالگرد و نرم‌افزارها و اپلی‌کیشن‌هایی که در طول ایام نوروز ۹۸ قرار است به‌عنوان «تسهیلات بخش مدیریتی کاشان» ارائه شود، در حدود دو ساعت ارائه گردید.
در این وانفسا که صنعت گردشگری و طبیعت‌گردی به نفس‌نفس افتاده است، یک سؤال از کارگروه گردشگری و ستاد تسهیلات نوروزی کاشان داشته و دارم. درخواست نمودم اگر مقدور نشد در این نشست، در آینده نه‌چندان دور جوابگوی این سؤال باشند.
و اما سؤال را با مقدمه کوتاه ذیل عنوان نمودم.
جناب آقای فرماندار محترم! اعضای محترم کارگروه فعال در حوزه گردشگری، مستحضرید، از سال ۱۹۹۲ که در «ریودوژانیرو» بیش از ۱۵۰ کشور جهان تحت عنوان «اجلاس زمین» دور هم نشستند و بزرگ‌ترین «اجلاس جهانی» تا آن سال را تشکیل دادند، یک لغت وارد ادبیات جهانی گردید، «پایدار».
در حوزه محیط‌زیست که حقیر دستی بر قلم دارد، بسیار از این لغت در کنار «توسعه»، تحت عنوان «توسعه پایدار» و «آمایش سرزمین» بهره برده و نگاشته‌ام.
از زمانی که به حوزه «لیدری طبیعت‌گردی» و «اکوتوریسم» وارد شدم، متوجه شدم «گردشگری پایدار» نیز بسیار مهم است که در اجلاس زمین در برزیل به آن پرداخته‌شده است.
جنابان محترم! آیا چه میزان از افق «گردشگری پایدار» در شهر تمدن کاشان برنامه‌ریزی‌شده و قابل حصول است؟
در «صنعت گردشگری» مدرن جهان، دیگر افزایش تعدد گردشگر، شاخصی بر موفقیت این صنعت محسوب نمی‌شود. ملاک موفقیت در این صنعت رعایت دقیق اصول ده‌گانه ذیل گردشگری پایدار است.
ناگفته معلوم است که گردشگر و گردشگری دارای تعاریف خاص خود است، یکی از مهم‌ترین فاکتورها در این تعریف؛ «زمان اقامت»، «شب خوابی» یا «شب‌مانی» گردشگر در مقصد است.
کارشناسان این صنعت معتقدند، برای کاشان، گردشگری خارج از نوع پایدارش، «اتلاف سرمایه» و «اتلاف منابع» اعم از «آب، خاک و گیاه»، «افزایش و تولید پسماند» و «اتلاف هزینه‌های مدیریت شهری» است!
در باغ‌های جهانی مشابه «باغ جهانی فین»، یا آثار طبیعی همچون ژئوپارک‌ها، عموماً رزرواسیون‌های گردشگری سه تا پنج‌ساله برنامه‌ریزی، و دلیل آن حفاظت از منابع عنوان می‌شود.
در شرایط کنونی، افزایش و تعداد فراوان گردشگر که در علم گردشگری از آن بعضا به‌عنوان «گردشگری سیاه» نام می‌برند، افتخار که نیست، قطعاً نتیجه‌ای نیز به‌جز تخریب و فرسایش ابنیه تاریخی و قدیمی «مردمان تپه‌های سیلک» نخواهد بود!
به‌عنوان فردی که دل در گروه سرزمینش دارد، و ماندگاری منابع و افزایش ثروت مردمانش برایش ارزشمندست، تقاضا دارد، لطفاً رویکرد سال ۹۸تان حصول و نیل به اصول ده‌گانه ذیل «گردشگری پایدار» باشد.
و واپسین کلام این‌که جناب فرماندار! شما از منظر «گردشگری پایدار» چه نمره‌ای به شهر کاشان می‌دهید؟
علی خالویی ـ دبیر صفحه زیست‌بوم نشریه «کاشان امروز» و فعال حوزه اکوتوریسم و گردشگری طبیعت
کاشان نیوز
