زیادشدن بزاق دهان / علت و روش‌های درمان
کاشان فردا – ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن یا ترشح بیش‌ازحد بزاق زمانی اتفاق می‌افتد که غدد بزاقی بیش از اندازۀ معمول بزاق تولید کنند. تجمع این بزاق اضافه می‌تواند باعث بیرون ریختن ناخواسته آن از دهان یا سرازیر شدن آب دهان شود.
ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن ممکن است موقتی یا مزمن باشد که به علت بروز آن بستگی دارد.
به‌طورمثال، اگر بدنتان درگیر یک عفونت باشد، ممکن است برای دفع باکتری‌ها از بدن بزاق بیشتری تولید کند. در چنین شرایطی ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن معمولاً زمانی متوقف می‌شود که عفونت به‌طور کامل درمان شده باشد.
ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن مداوم معمولاً با عارضه‌ای در ارتباط است که کنترل عضلانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زیادشدن بزاق دهان می‌تواند نشانه‌ای از وجود عارضه باشد که قبل یا بعد از تشخیص بیماری بروز می‌کند.
ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن موقت معمولاً ناشی از موارد زیر است:
کرم‌خوردگی دندان
عفونت
بازگشت اسید به مری
بارداری
مصرف برخی داروهای مسکن و ضدتشنج
قرارگیری در معرض سموم مانند جیوه
ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن مداوم معمولاً ناشی از بیماری‌های مزمنی است که کنترل عضلانی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند. نقص کنترل عضلانی بدن می‌تواند توانایی انسان برای بلعیدن را تحت تاثیر قرار داده و به زیادشدن بزاق دهان بینجامد.
برخی از علل ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن مزمن عبارت‌اند از:
بدجفتی دندان‌ها
بزرگ شدن زبان
کم‌توانی ذهنی
فلج مغزی
فلج عصب صورت
بیماری پارکینسون
اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)
سکته مغزی
اگر علت زیادشدن بزاق دهان عارضه‌ای مزمن باشد، کلید رفع مشکل تمرکز بر مدیریت علائم است. عدم درمان ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن توانایی انسان برای واضح صحبت کردن یا بلعیدن غذا و نوشیدنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ مثلاً ممکن است هنگام خوردن و آشامیدن با مشکل خفگی (پریدن غذا در گلو) مواجه شوید.
تشخیص زیادشدن بزاق دهان
پزشک ممکن است بعد از صحبت‌کردن با بیمار دربارۀ علائم او بتواند زیادی ترشح بزاق را تشخیص دهد. برای تشخیص علت ممکن است به انجام آزمایشات نیاز باشد.
پزشک بعد از بررسی سابقۀ پزشکی بیمار، ممکن است داخل دهان را معاینه کرده و علائم مرتبط با آن را بررسی کند. این علائم عبارت‌اند از:
ورم
خونریزی
التهاب
بوی بد دهان
بیشتر بخوانیم:
+ رهایی از بوی بد دهان بعد از خوردن سیر و پیاز
اگر به یک بیماری مزمن مبتلا هستید، پزشک ممکن است با استفاده از یک سیستم مقیاسی شدت ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن را در شما ارزیابی کند. انجام این کار به پزشک کمک می‌کند تا گزینه‌های درمانی مناسب را برای بیمار در نظر بگیرد.
درمان
اگر پزشک احتمال دهد که علت ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن ناشی از کرم‌خوردگی دندان یا عفونت است، امکان دارد فرد را به یک دندانپزشک ارجاع دهد. دندانپزشک می‌تواند اطلاعات لازم دربارۀ بهداشت مطلوبِ دهان و دندان را در اختیار فرد قرار دهد.
به‌طورمثال، مسواک‌زدن به‌طور منظم ممکن است به کاهش التهاب لثه‌ها و ناراحتی دهان کمک کند که این دو می‌توانند از علل زیاد شدن بزاق دهان باشند.
مسواک‌زدن همچنین می‌تواند اثری خشک‌کننده بر دهان داشته باشد. استفاده از دهان‌شویه حاوی الکل نیز ممکن است به بهبود سلامت دهان و دندان کمک کند.
داروها
گلیکوپیرولات (Glycopyrrolate)
یکی از داروهای رایج است که ایمپالس‌های عصبی به غدد بزاقی را مسدود کرده و باعث می‌شود تا این غدد بزاق کمتری تولید کنند.
با این وجود، این دارو می‌تواند اثرات جانبی شدیدی از جمله: خشکی دهان، یبوست، دشواری در دفع ادرار، تاری دید، بیش‌فعالی و کج‌خلقی داشته باشد.
اسكوپولامين (Scopolamine)
یکی دیگر از داروهایی است که به صورت پچ بر روی پوستِ پشت گوش قرار می‌گیرد. این پچ ایمپالس‌های عصبی به غدد بزاقی را مسدود می‌کند. عوارض جانبی اسکوپولامین عبارت‌اند از: سرگیجه، ضربان قلب سریع، دشواری در دفع ادرار، تاری دید، خواب‌آلودگی
تزریق بوتاکس
اگر زیادشدن بزاق دهان مداوم و مزمن باشد، ممکن است پزشک تزریق بوتاکس را توصیه کند. پزشک این دارو را به داخل یک یا چند غدد بزاقی اصلی تزریق می‌کند. بوتاکس عصب‌ها و عضلات ناحیۀ تزریق‌شده را فلج کرده و از تولید بزاق در این نواحی جلوگیری می‌کند.
جراحی
در موارد شدید می‌توان با انجام عمل جراحی بر روی غدد بزاقی اصلی، زیادشدن ترشح بزاق را درمان کرد. در چنین شرایطی ممکن است غدد به‌طور کامل از بدن فرد خارج شده یا موقعیت آن‌ها به بخش عقبی دهان تغییر پیدا کند تا فرد بتواند بزاق اضافه را به راحتی قورت دهد.
پرتودرمانی
اگر جراحی به‌عنوان گزینۀ درمانی در دسترس نباشد، پزشک ممکن است به سراغ پرتودرمانیِ غدد بزاقی اصلی برود. پرتودرمانی باعث خشکی دهان می‌شود و در نتیجه سطح بزاق را کاهش می‌دهد.
خلاصۀ کلام
بهترین منبع برای دریافت اطلاعات دربارۀ زیاد شدن بزاق دهان و مدیریت علائم آن پزشک است. ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن، با توجه به علت آن، ممکن است نیازمند برنامۀ درمانی بوده یا با مدیریت دقیق در طول زمان برطرف شود.
در موارد شدید، متخصص گفتاردرمانی ممکن است بتواند به بیمار کمک کند تا خطر عوارض جانبی را کاهش داده و علائم زیاد شدن بزاق دهان را به حداقل برساند.
فراموش نکنید که ﻫﯿﭙﺮﺳﺎﻟﯿﻮاﺳﯿﻮن از مشکلات شایع محسوب می‌شود و شما در مسیر مقابله با آن تنها نیستید. صحبت کردن با اطرافیان دربارۀ این عارضه و اثرات آن می‌تواند به درک بهتر سایر افراد از این مشکل کمک کرده و باعث شود تا آن‌ها نیز بهتر بتوانند برای درمان به شما کمک کنند.
منبع: سیمای سلامت
