زادروز آدم‌الشعراء رودکی سمرقندی
کاشان فردا – گاه‌شمارهای جهانی، ۴ دی‌ماه سال ۲۳۷ خورشیدی را روز تولد شاعر نامدار ادب‌فارسی ابوجعفر عبدالله رودکی سمرقندی نشان داده‌اند.
رودکی سمرقندی با نام‌های آدم‌الشعراء و پدر شعر فارسی و امیر شاعران دوره سامانی در تاریخ ادبیات ما شناخته می‌شود.
در زندگی رودکی چند نکته یافت می‌شود که شایان یادکرد است:
تذکره‌نویسان سنتی رودکی را نابینای مادرزاد دانسته‌اند و با تعبیراتی مانند شاعر تیره‌چشم روشن‌بین از او یادکرده‌اند، اما شرق‌شناسان فرنگی با توجه به رنگ گل‌ها و گیاهان و وصفتت‌های شاعر از طبیعت، نابینایی او را به اواخر عمر شاعر آن هم زیر شکنجه دشمنانش منتقل کرده‌اند.
رودکی‌شناسان احتمال داده‌اند که رودکی در اواخر عمر به آیین شیعه اسماعیلی یا فاطمی گرویده‌است و مخالفان این آیین که بعدها اعدام حسنک وزیر را هم به نام خود ثبت کردند، از کورکردن این شاعر نامدار و کهن‌سال هم باکی نداشته‌اند.
از هزاران هزار بیت سروده رودکی اکنون حدود ۱۱۰۰بیت بیشتر باقی نمانده‌است و آن‌چه‌که هست پاره‌ای ابیات تعلیمی و اخلاقی و مرثیه و چند شعر مدحی است.
مهم‌ترین شعر‌های رودکی یکی قصیده معروف دندان و دیگری بوی جوی مولیان است که بعدها مورد استقبال شاعران دیگر هم قرار گرفته‌است.
همین شمار کم از اشعار بازمانده رودکی، شعر او را نماینده فکر و فرهنگ و آداب و عادات ایرانی در روزگار سامانی نشان می‌دهد.
تعبیر درست پدر شعر فارسی برای رودکی در حالی که پیش از او شاعرانی دیگر هم بوده‌اند، به تاثیرگذاری او بر شاعران پس از خود و جایگاه والای شاعر در دربار سامانی برمی‌گردد.
اگر روزی اشعار ازدست‌رفته رودکی مانند کلیله‌ودمنه منظوم او در جایی یافت شود، گوشه‌هایی دیگر از ارزش شعر و شخصیت این شاعر که از سرآمدان خمریه و از مبتکران رباعی است، آشکار خواهد شد.
عبدالرضا مدرس‌زاده – کانال پژواک روشنگری
از این نویسنده:
+ یاد سعید نفیسی
