بازار کاشان، مجموعه‌ای مغفول در قلب شهر
«حسین ذاکری»: بازارها به‌عنوان ستون فقرات شهری نمونه‌ی بارز محیط تجاری در معماری سنتی ایران به شمار می‌روند. از قدیم‌الایام حیات شهر و بازار به هم گره خورده و شهرها به‌واسطه بازارهایشان جایگاه منطقه‌ای خود را پیداکرده‌اند. مجموعه بازار سنتی کاشان در شهریورماه سال ۱۳۵۵ به شماره ۱۲۸۴ به‌عنوان یک اثر عهد زندیه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، همچنین این مجموعه و محور تاریخی فرهنگی فاخر شامل مواریث فرهنگی ملموس و ناملموس بسیاری است که تاکنون در حدود 30 اثر ثبت ملی را در دل خود جای داده است. مجموعه بازار کاشان بدون شک یکی از غنی‌ترین گنجینه‌های مرکزی کشور است که امروزه مدیریت آن نیازمند تشریک‌مساعی و تعامل بین دستگاهی بیشتری است. در سایه ناآگاهی یا بی‌اعتنایی برخی بخش‌ها بازار تاریخی کاشان در معرض بی‌توجهی و غفلت بسیار جدی قرار دارد که ثمره آن چیزی جز نابسامانی و آسیب به بازار نیست.
این مجموعه عظیم با 2167 متر طول و 6 محور اصلی (مسگرها، قیصریه، درب زنجیر، زرگرها، گذرنو و پانخل) و همچنین 19 سرا و تیمچه و بالغ‌بر 1100 حجره در راسته اصلی، بسیار آسیب‌پذیر بوده و در صورت بروز هرگونه حادثه‌ای، احتمال خسارات مالی و جانی دور از انتظار نخواهد بود. پر روشن است زمانی که یک اثر تاریخی از بین می‌رود، جامعه نه‌تنها ارزش‌های مادی، بلکه ارزش‌های فرهنگی را نیز از دست می‌دهد.
جهت طراحی محورهای تاریخی-فرهنگی گردشگری میراث، قطعاً نادیده گرفتن محور بازار حماقت بزرگی خواهد بود اما متأسفانه بازار کاشان از کمتر شرایط یک محور استاندارد جهت عرضه در بازار گردشگری برخوردار است و شاید تناقضات در درک ماهیت بازار و تعاریف آن باعث ضعف‌هایی در مدیریت آن شده و راه را برای توسعه و ساماندهی بهتر آن مسدود کرده است.
قطعاً مدیریت و ساماندهی بازار تشریک‌مساعی و همگرایی بیشتری طلب می‌کند و با واگرایی روزبه‌روز وضعیت بازار بدتر از قبل می‌شود.
بدون شک برای شکل‌دهی مسیر گردشگری یا ثبت جهانی بازار در ابتدا نیازمند ساماندهی محیط داخلی بازار هستیم. مشکلاتی که امروزه بازار کاشان را تحت‌الشعاع قرار داده است اعم از مشکل ساماندهی تأسیسات با محوریت سیستم برق‌رسانی، اغتشاشات بصری داخلی راسته‌ها و نبود تابلوهای راهنما، مرکز خدمات گردشگری، سد معبرها، فقدان پارکینگ مقتضی و پیروی آن ورود و تردد آزاد و پارک موتورسیکلت داخل راسته‌های اصلی بازار که این مسائل در بازار کاشان به‌صورت زنجیروار به یکدیگر قفل‌شده‌اند و مسائلی که در طی سال‌ها به حال خود رهاشده است را بدون تشریک‌مساعی بین دستگاهی نمی‌توان به پیش برد. امید است شهرداری (سازمان ترافیک، ستاد سد معبر، ستاد تخلفات ساختمانی)، میراث فرهنگی، اوقاف، سازمان آب، اداره برق، نیروی انتظامی و دیگر بخش‌ها طبق یک برنامه‌ی جامع، ضمن صرف توجه بیش‌ازپیش به این مجموعه ارزشمند، تدابیر مشترکی در جهت ساماندهی بازار کاشان اخذ کنند.
کاشان فردا را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.
