به هوای «انوشه» نوش‌آباد
کاشان فردا – ما برای تجربه «قهوه انوشه» عازم نوش‌آباد شدیم؛ سفر رسانه‌ای خبرنگار و عکاس روزنامه اصفهان زیبا که گزارشش بیشتر از سه سال پیش در چنین روزهایی در همین صفحه منتشر شد.
ماجرا هم این بود که جمعی از جوانان نوش‌آبادی تصمیم گرفته بودند قهوه سنتی شهرشان را احیا و حتی ثبت جهانی کنند، و شب نیمه شعبان برایش درست در کنار شهر زیرزمینی نوش‌آباد، مراسمی در مرکز محله گرفته بودند.
وسایل قهوه روی میز چیده شده بود و سخنرانان یکی یکی درباره این میراث منطقه و اهمیت احیایش با مردم صحبت کردند. مثلا معاون وقت توسعه مدیریت سازمان میراث فرهنگی، در سخنرانی‌اش به تلاش‌هایی که از سال 2004 با به رسمیت شناختن «میراث معنوی» یا «میراث ناملموس» از طرف یونسکو، آغاز شده بودند، اشاره کرد و ادامه داد:«تلاش کرده‌ایم میراث ناملموس خود را در اولویت قرار دهیم که تاکنون نیز 10 اثر را به ثبت جهانی رسانده‌ایم. منطقه فرهنگی کاشان نیز رتبه های نخست را در زمینه میراث ناملموس دارد و باید از این ظرفیت‌ها به خوبی استفاده کرد.»
سمیع‌الله حسینی‌مکارم به اهمیت ثبت غذاها، نوشیدنی‌ها و خوردنی‌ها به عنوان میراث ناملموس هم اشاره و تاکید کرد: «این ابتکار و حرکتی که در شهر نوش‌آباد آغاز شده و نوشیدنی قهوه به عنوان اثری ناملموس درحال جان‌بخشی است، بسیار ارزنده و قابل ستایش است و نشانه ذوق و استعداد سرشار مردمان گذشته این شهر بوده که در عزاداری‌ها برای کاهش آلام و در جشن‌ها برای شادی، عرضه می‌شده است. این اثر مستندسازی شده و جنبه اقتصادی آن نیز پیگیری می‌شود.»
بیشتر بخوانیم:
+ ثبت سه اثر از آران و بیدگل در فهرست میراث ناملموس
مراسم رسمی با پذیرایی بسیار ویژه نوش‌آبادی همراه بود؛ سرو قهوه نوش‌آباد به همراه «نان عباسعلی» قهوه شیرین نوش‌آبادی که به قهوه انوشه معروف است، با تصوری که بیشتر ما از قهوه داریم فرق دارد. بعد از مراسم از مرد سالخورده سلمانی محله، به عنوان یکی از پیش‌کسوتان طبخ قهوه تجلیل شد، به گفته آقای سلمانیان، ترکیبی از قهوه عربی، کاکائو، دارچین، گلاب، شکر، هل و آب در دیگ پخته و به قهوه مخصوص نوش‌آباد تبدیل می‌شود.
مردم نوش‌آباد به جای چای، قهوه شیرین خودشان را سرو می‌کنند، مخصوصا در «روز عباسعلی» که منظور روز تاسوعاست و متعلق به حضرت عباس (ع)، هیئت‌ها دیگ‌های قهوه را بار می‌گذارند. پیرمرد همان‌طور که لوح تقدیر و البته تندیس بامزه قهوه انوشه را در دست گرفته و در ردیف اول مهمانان نشسته بود، گفت: «بچه که بودیم، برق و گاز نبود و قهوه هم صاف کرده نبود. وقتی قهوه را می‌گرفتیم مثل هل بود. می‌کوبیدیم و الک می‌کردیم. آن موقع‌ها طعم قهوه خیلی بهتر بود.»
از نوستالژی پیشکسوت قهوه که بگذریم، طعم قهوه نوش‌آباد زیر دندان ماند و آرزو کردیم دفعه بعد که به نوش‌آباد می‌رویم، در منوی کافه‌های خوب شهر در کنار انواع قهوه ترک، فرانسه، آمریکانو و … نام قهوه انوشه نوش‌آباد را هم ببینیم و خب حالا خبر ثبتش در فهرست میراث ناملموس ملی ما را امیدوارتر کرد.
نفیسه حاجاتی – اصفهان زیبا
