فراتر از سده‌ها
کاشان فردا – این روزها خانه منوچهری کاشان، ده‌سالگی‌اش را جشن می‌گیرد. سرکار خانم صبا منوچهری؛ دهه‌ای پیش، در خیابان محتشم کاشان، با خریداری چند خانه‌ی تاریخی به مرمت، احیا و تغییر کاربری آن‌همت گماشت. او بنیادگزار مجموعه‌ا‌ی اقامتگاهی، فرهنگی و هنری شد تا یادگاران پیشینیان را به آیندگان بسپرد. نیز آنچه می‌تواند برای معاصرین خویش انجام دهد. تلاش و کوشش ایشان و دوستان و همراهان گرامی‌شان را ارج‌گزارانه می‌ستایم.
نیز امسال، سالانه‌ی هنرهای معاصر پرسبوک، به ده‌سالگی‌اش رسیده است. رویدادی هنری که با کوشش سرکار خانم ندا درزی، پایه‌گذاری شده و امسال با عنوان «دستکار» برگزار می‌شود. رویدادی که می‌خواهد با همراهی هنرمندان گرامی سرزمین‌مان در قالب پروژه‌هایی مکان‌محور؛ دغدغه‌های مهم اجتماعی و محیط زیستی را در فضایی نقادانه طرح کرده و به چالش بکشاند.
در چشم‌انداز پرسبوک دهم که نوعی بیانیه‌ی هنری آن است، آمده: «دهمین دوره‌ی پرسبوک با انتخاب شهر کاشان ـ مهد هنرهای دستی ایران ـ به‌عنوان مرکز برگزاری رویداد، رویکردی مبتنی بر میراث هنری ایرانی اتخاذ کرده و ضرورت حمایت از سنن هنری ملی ایران را طرح می‌کند و با تمرکز بر امکانات شهر کاشان، هنرمندان را به بازاندیشی در سنن هنری و فرهنگ غنی ایرانی و بازآفرینی آن در هنر معاصر فرامی‌خواند.»
کیانوش معتقدی، هنرمند و پژوهشگر نیز در یادداشت پرسبوک؛ کاشان را پلی میان گذشته و امروز دانسته و با پی‌جویی در آثار هنری دوره‌های متعدد تاریخی این شهر، هم‌چون سفال‌گری و کاشی‌سازی، معماری و تولید انواع منسوجات پارچه‌ای و فرش؛ می‌نویسد: «پرسبوک در آستانه ده‌سالگی، دعوتی است از هنرمندان معاصر که با ارائه نگاه خود از طریق بیان هنری نمادین یا مفهومی، نسبت خود را با زادبوم کاشان و حفظ و بازیافت منابع طبیعی این سرزمین، ترجمه بصری کنند. پرسبوک امسال در انتظار شناخت و خوانشی نو از میراث باشکوه کاشان، از دریچه نگاه هنرمندان امروز است.»
بی‌شک، همه‌گیری ویروس کرونا، فرصت حضور هنرمندان و علاقه‌مندان بسیاری را در دهمین سالانه پرسبوک از آنان گرفته و تنها بیست‌ویک اثر از بیست هنرمند سرزمین‌مان در این سالانه، امکان حضور یافته است. به نظر می‌رسد پرسبوک می‌کوشد فضا و امکانی برای راه‌یابی هنرمندان جوانان به عرصه‌ی خلاقه‌ی هنرهای تجسمی و مفهومی معاصر باز کند. بی‌شک، این کوشش در نوع خود، ستودنی اما ناکافی به نظر می‌رسد. میان آثار خلاقه نسل‌های پیشین و دستکارهای ارائه‌شده، فاصله‌ای ژرف و عمیق وجود دارد. فاصله‌ای که برگزاری ایونت و نمایشگاه، پاسخ‌گوی علاج آن نیست.
واقعیت این است که بیش از هر مسئله‌ی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی؛ خلق آثار هنری محصول کوشش‌های مجدانه‌ی خود هنرمندان است. کوشش‌ها و کنش‌هایی که در رهگذار آموختگی از فرهنگ و اندیشه‌گی غنا می‌یابد.
با این همه، ده‌سالگی سالانه هنر معاصر پرسبوک و ده‌سالگی مجموعه منوچهری در تقارنی نیک و خجسته، اتفاقی شگفت در این روزهای سرزمین به‌شمار می‌آید. این دو مجموعه، قرینگی‌های قریبی با هم یافته‌اند. بنیادگذاران هر دو مجموعه، از زنان کارای امروز این سرزمین به شمار می‌آیند. هر دو مجموعه در بخشی غیردولتی و مردم‌نهاد، پای گرفته و نیز، امسال، ده‌سالگی‌شان را به جشن و کار می‌گذرانند. امیدواریم کوشش این بزرگ‌واران، برانگیختگی، شیفتگی و کنشگری خلاقانه‌تری میان هنرمندان‌مان پدید آورد.
امیدواریم، ده‌سالگی مجموعه منوچهری، دهمین سالانه هنر معاصر پرسبوک، نیز آفرینه‌ها و دستکارهای هنرمندان عزیزمان، فراتر از ده‌ها بپاید و به سده‌ها بیانجامد. لابد آیندگان نیز به یاد خواهند آورد کوشش‌های امروزیان را، کوشش‌هایی که با حمیت و مردم‌وارگی مردمیان انجام پذیرفته است؛ آن‌هم به‌روزهایی که کرونا، کژتابی‌ها و مصائب بی‌شماری، عرصه‌ی کنشگری و خلاقیت را به اقلی رسانده است.
محمود ساطع – کاشان نیوز
از این نویسنده:
+ جان، ارزان نیست!
